Άγνωστες πληροφορίες περί του Μίκη Θεοδωράκη στη Δανία 1970 - 72.

Θεωρώ υποχρέωσή μου να παρουσιάσω στους φίλους μου Αρκάδες, πρωτότυπες και άγνωστες πληροφορίες, περί του Μίκη Θεοδωράκη στη Δανία, περιόδου 1970 – 1972, και τούτο διότι ο Μίκης συνδέθηκε με τη Ζάτουνα Αρκαδίας.  

Α – Ηχητικά τεκμήρια.

Ευρισκόμενος για δεύτερη φορά στη Δανία από τον Αύγουστο του 1970, πληροφορήθηκα στις 18 Νοέμβρη 1970 από τους φοιτητές της Κοπεγχάγης, ότι ο Μίκης Θεοδωράκης θα βρίσκεται αυθημερόν στο Άρχους, δεύτερη μεγάλη πόλη της Δανίας, για να παραλάβει το Βραβείο ως «Επίτιμος Καλλιτέχνης της χρονιάς 1970» που του απένειμαν οι φοιτητές του Πανεπιστημίου του Άρχους.  Προς τούτο έσπευσα προς το Άρχους, και πρόλαβα, αν και καθυστερημένος, να λάβω θέση στην αίθουσα απονομής, λίγο πριν την έναρξη.

Η τελετή, μετά το σύντομο καλωσόρισμα προς τον Μίκη, άρχισε με μουσική τραγουδιών του Μίκη, από την ορχήστρα του Γιώργου Μαρίνου, μετανάστη στη Δανία, αποτελούμενη από Δανούς μουσικούς.

Στη συνέχεια μίλησε ο Νίκος Μάρκοβιτς εκ μέρους της Ε.Φ.Ε.Ε. των φοιτητών στο εξωτερικό. 

Μετά μίλησαν διακεκριμένοι Δανοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες ηθοποιοί του θεάτρου και κινηματογράφου, όπως η Lene Tiemroth, ο Mogens Camre  και  Preben  Neergaard, για τη πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα,  και απάγγειλαν ποιήματα του Μίκη, όπως αυτά που έγγραψε στη Ζάτουνα.

Ακολούθησε η απονομή του Βραβείου και η στέψη του Μίκη, με την ανάλογη εκδήλωση αγάπης εκ μέρους των φοιτητών.

Μετά μίλησε ο Μίκης, στη γαλλική γλώσσα, ζητώντας συμπαράσταση προς τον ελληνικό λαό με διαφόρους τρόπους, συμπληρώνοντας ότι η συμπάθεια προς τον ελληνικό λαό δεν είναι αρκετή, και ότι απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες βοήθειας, ακόμη και βόμβες.

Μετά την ομιλία του, έπαιξε στο πιάνο τραγουδώντας ο ίδιος τα τραγούδια του.  (Συνημμένα ηχητικά τεκμήρια).

Τέλος ο Γιάννης Λελούδας, μίλησε για τον αντιδικτατορικό αγώνα.

Κατά τη πρακτική του Μίκη αλλά και των Δανών, στο τέλος των τελετών ή συναυλιών, έρχονται σε επαφή όλοι οι συντελεστές με το κοινό. Με αυτή την ευκαιρία γνώρισα το Μίκη από κοντά, καθώς και το Γιώργο Μαρίνο, με τα μέλη της ορχήστρας του, τα οποία με πληροφόρησαν ότι την επόμενη θα μεταδοθεί η τελετή από τη τηλεόραση και το ραδιόφωνο.  Δεν έχασα τη ευκαιρία και παρακάλεσα να ηχογραφήσουν και για μένα την εκπομπή σε κασέτα, και προς τούτο προσφέρθηκε η  Anamete Nilsen, που έπαιζε το φλάουτο. Δυστυχώς η Anamete δεν πρόλαβε να ηχογραφήσει από την αρχή την εκπομπή, έτσι διαθέτω μέρος αυτής. Με τη παρούσα ευκαιρία την ευγνωμονώ και πάλι.

Ο Μίκης Θεοδωράκης στο Aarhus:
1o τραγούδι    -    2ο τραγούδι    -    3ο τραγούδι    -    4ο τραγούδι

Β – Έντυπα τεκμήρια.

1) Πρόγραμμα τελετής απονομής Βραβείου στο Μ. Θεοδωράκη της 18/11/1970. (Δίφυλλο διαστ. 10,5 Χ 22 εκ.). Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος καταγράφεται η ζωή και το έργο του συνθέτη.

Πρόγραμμα τελετής Θεοδωράκη:
 εικόνα πρώτη  -  εικόνα δεύτερη

2) Απόκομμα σελ. 29 της εφημερίδας “Extra Bladet” (Δεύτερης ημερήσιας έκδοσης της μεγάλης εφημερίδας “Politiken”) της 19/11/1970. με τη φωτογραφία του Μ. Θεοδωράκη που χαιρετά τους φοιτητές με το στεφάνι της στέψης, και με ανάλογο άρθρο περί της τελετής. Ο δημοσιογράφος σημειώνει επίσης την επί μιαν ώρα καθυστέρηση έναρξης της τελετής και κάποιες διαφωνίες μεταξύ των φοιτητών και του Δήμου Άρχους σχετικά με το Μίκη και τη τελετή. 

άρθρο Extra Bladet. Τελετή Θεοδωράκη:
1ο άρθρο  

3) Απόκομμα σελ. 30 της ίδιας εφημερίδας της 19/11/1970, με άρθρο περί του Έλληνα μετανάστη στη Δανία Γιώργου Μαρίνου, ο οποίος διαθέτοντας ποιητικές και μουσικές ικανότητες, είχε παράλληλα δημιουργήσει και ορχήστρα αποτελούμενη από Δανούς καλλιτέχνες. Με την ορχήστρα αυτή άνοιξε η τελετή.

άρθρο Extra Blade Τελετή Θεοδωράκη: 
Το άρθρο περί Γ. Μαρίνου

4) Επιλεγμένες σελίδες από το Βιβλίο “Fem meter fra min celle” (=Πέντε μέτρα από το κελί μου), που εκδόθηκε στη Δανία με την ευκαιρία απονομής του Βραβείου προς το Μίκη Θεοδωράκη το 1970.

Εκδότης και Συγγραφέας ο Otto Sigvaldi, Δανός διανοούμενος και συγγραφέας, κυρίως παιδικών βιβλίων, τα οποία πουλούσε και ο ίδιος, στην οδό Strøget (πεζόδρομο στο κέντρο της Κοπεγχάγης) ως πλανόδιος, φορώντας ιδιόρρυθμες στολές ηρώων των παραμυθιών του. (Βλ. συνημμένη φωτογραφία του από περιοδικό της Δανίας το 1970). Με αυτό το τρόπο αγοράστηκε και το παρόν βιβλίο.

Μεταφραστής των ποιημάτων του Μίκη, ο Ole Wahl Olsen, Δανός συγγραφέας ο οποίος ήταν σχεδόν ο μοναδικός μεταφραστής ελληνικών βιβλίων στη δανική τότε.

Συντελεστής της παρούσης έκδοσης απετέλεσε και ο Έλληνας ζωγράφος – σκιτσογράφος Μίνος Αργυράκης, ο οποίος έζησε κατά το πρώτο εξάμηνο του 1970 στη Κοπεγχάγη, και άφησε αξέχαστες εντυπώσεις στο καλλιτεχνικό κόσμο, αλλά και στους Έλληνες που ζούσαν εκεί. Πολλές χιουμοριστικές ιστορίες άκουσα για τη δημόσια εμφάνισή του, ιδιαίτερα της βραδινής, κατά το πέρασμα του Μίνου από τη Δανία. Οι περισσότερες σελίδες διακοσμούνται με τα χαρακτηριστικά σκίτσα του, σατυρικά κατά της χούντας, αλλά και έντονα λυρικά – ερωτικά.  Επίσης τοπία της Ελλάδας (Αθήνα, Ηράκλειο και Ζάτουνα) με φιγούρες του ιδίου ζωγράφου, και του Μίκη Θεοδωράκη. 

Στο συνημμένο ηχητικό τεκμήριο του Μίκη Θεοδωράκη,  υπάρχει η φωνή του Δανού ηθοποιού Preben Neergård, ο οποίος απαγγέλει το ποίημα της σελίδας 52 “Det er på tide” (= Είναι καιρός). Το 2^ο  μέρος του βιβλίου, συμπληρώνεται με λεξιλόγιο ονομάτων και ελληνικών λέξεων, που αναφέρονται στα ποιήματα,  και τέλος με τη ζωή και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη.

Πέντε μέτρα από το Κελί μου 1970:
1η φωτογραφία   -   2η φωτογραφία   -   3η φωτογραφία   -   4η φωτογραφία   -   5η φωτογραφία

5) Δυο Φωτογραφίες από τον έρανο, που οργάνωσε με επίσημη άδεια το ΠΑΜ Δανίας, στο πεζόδρομο Sroget της Κοπενχάγης τον Απρίλιο του 1972. Στους στάτες με πληροφοριακό αντιστασιακό υλικό, κυριαρχούσε η φωτογραφία του Μ. Θεοδωράκη, ιδιαίτερα αγαπητού στους Δανούς. Τις συμπεριέλαβα επειδή ο Μ. Θεοδωράκης υπήρξε από τα σημαντικότερα στελέχη του ΠΑΜ, και επισκεπτόταν το γραφείο ΠΑΜ της Κοπεγχάγης, που είχε παραχωρηθεί από τη νεολαία του «Σοσιαλιστικού – Λαϊκού Κόμματος» της Δανίας, που ήταν από τα πλέον δραστήρια κόμματα που βοηθούσε ποικιλοτρόπως την αντίσταση.

Έρανος ΠΑΜ στη Κοπεγχάγη 1972:
1η εικόνα     -     2η εικόνα

6) Τρεις πρωτότυπες και αδημοσίευτες φωτογραφίες του Μίκη Θεοδωράκη από συνέντευξη τύπου, κατά την επίσκεψή του στη Κοπενχάγη. Στα δεξιά του Θεοδωράκη (αριστερά της φωτογραφίας) είναι ο Μπαχάρας δραστήριος πρόεδρος του ΠΑΜ Δανίας.

Οι φωτογραφίες αυτές είναι ευγενική προσφορά  του συγκάτοικου και σπιτονοικοκύρη μου  K. Høver, φωτορεπόρτερ της Δανίας, όταν κάποια μέρα με εμπιστεύτηκε και με ξενάγησε στα υπόγεια της οικίας μας, όπου είχε το εργαστήριο και το αρχείο του. Η ποσότητα  και ποιότητα του υλικού που διέθετε είναι απερίγραπτη ! Με έκπληξη παρατήρησα ότι διέθετε αρκετό υλικό Ελληνικού και Κυπριακού περιεχομένου, μέρος του οποίου μου έδειξε. Μου δώρισε επίσης και βιβλίο περί Κύπρου, εποχής της ΕΟΚΑ του Γρίβα–Διγενή, με κείμενα και φωτογραφίες περί των οποίων αγνοούσα παντελώς . . . . !

Φωτογραφίες. Μ. Θεοδωράκη στη Δανία 1972:
1η φωτογραφία   -    2η φωτογραφία    -    3η φωτογραφία    -    4η φωτογραφία

7) Φωτογραφίες από τη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη, το Σεπτέμβρη του 1972, στην αίθουσα συναυλιών του Τίβολι Κοπεγχάγης, με την ορχήστρα του και τους τραγουδιστές Μαρία Φαραντούρη και Αντώνη Καλογιάννη.  (Δεν μου πέτυχαν οι φωτογραφίες, έτσι δεν διεκδικώ τίτλο φωτορεπόρτερ !)

Συναυλία Θεοδωράκη. Κοπεγχάγη 1972:
1η εικόνα    -    2η εικόνα 

Τα παρόντα ακουστικά και γραπτά τεκμήρια, γνωστοποίησα προ έτους προς:
α) Το Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη, όπου ο Μ. Θεοδωράκης έχει παραχωρήσει το αρχείο του.
β) Το Τάσο Πετρόπουλο, τότε πρόεδρο του Μουσείου Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας.
γ) Το Νικόλη Φίλη, εκδότη της εφημερίδας «Ζάτουνα – Βλόγγος – Μάρκου».

Στην ευχαριστήριο επιστολή, η αξιόλογος κ. Στεφανία Μεράκου, υπεύθυνη της «Μουσικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη», με πληροφόρησε ότι τα παρόντα ηχητικά κλπ. τεκμήρια, ήταν παντελώς άγνωστα.    

Ελπίζω να σας μετέφερα ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Νίκος Κουμπέτσος Ξυλόκαστρο. 
Δεκέμβριος 2010   
Τηλ: 27430 22152
Email: This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it  

================================================================

Ευχαριστούμε πολύ τον Νίκο Κουμπέτσο που μας πρόσφερε άγνωστο και αδημοσίευτο στην Ελλάδα μέχρι σήμερα υλικό, από την διαδρομή του Μίκη Θεοδωράκη.



Arcadians
Πέμπτη 2 Δεκεμβρίου 2010.