Ιστορικό εύρεσης των εγγράφων του αρχείου Παπαλέξη Κρέστενας

(28.2.2005)

Κατά το Σεπτέμβριο μήνα (Σαββατοκύριακο) του έτους 1993 ή 1994 (;) επισκέφθηκα με τη σύζυγό μου Ντίνα την Αρχαία Ολυμπία. Εκεί φθάσαμε τη Παρασκευή το βράδυ, αφού προηγουμένως σταματήσαμε για λίγο στο χωριό Στρέφη, όπου επισκεφθήκαμε τη μεγάλη ετήσια εμποροπανήγυρη.  Το βράδυ κοιμηθήκαμε σε ενοικιαζόμενο δωμάτιο οικίας πλησίον του Σιδηροδρομικού σταθμού  και απέναντι από τις γραμμές του τραίνου.  Την επομένη (Σάββατο) επισκεφθήκαμε τον αρχαιολογικό χώρο, όπου ο ναός του Ολυμπίου Διός και το Στάδιο, κατόπιν το Αρχαιολογικό Μουσείο και τέλος το Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων.  Κατά το απόγευμα αναχωρήσαμε για Κρέστενα,  με τελικό προορισμό την Ανδρίτσαινα. 

Στον παλαιό επαρχιακό, ασφαλτοστρωμένο δρόμο,  από Αρχαία Ολυμπία προς Κρέστενα, που διέρχεται μέσα από πευκοδάσος, με πολλές στροφές ανάμεσα από τους κορμούς των πανύψηλων πεύκων, παρατήρησα στην αριστερή πλευρά μπάζα, τα οποία συνήθως πετούν (κακώς) κάτοικοι των γύρω χωριών προς ευκολία τους.  (Η πρακτική αυτή σχετίζεται αφ’ ενός μεν, με την οικολογική ευαισθησία αλλά και καλαισθησία των ανθρώπων, αφ’ εταίρου δε, με την πτωχή οργάνωση των δήμων και κοινοτήτων, ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων και μπαζών).  Κατά τη συνήθη πρακτική μου, σταμάτησα για να ελέγξω το περιεχόμενο των υλικών,  και όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, ήμουν τυχερός, διότι ανάμεσά τους υπήρχαν μερικά παλαιά έγγραφα.   Ήταν φανερό ότι τα μπάζα προέρχονταν, από επισκευή – ανακαίνιση παλαιάς οικίας, διότι υπήρχαν παλαιοί σοφάδες και ξύλινα τμήματα από παλαιές πόρτες και παράθυρα, της εποχής του μεσοπολέμου.  Τα έγγραφα ήταν μέσα σε χαρτόκουτο και ήταν βρεγμένα, λόγω την ολονύκτιας δυνατής βροχής της προηγουμένης.  Μάλιστα η βροχή είχε δημιουργήσει μικρό «βάλτο» και τα περισσότερα μπάζα ήταν μέσα στη λιμνούλα,  γι αυτό και δεν συνέχισα την έρευνά μου.  Από τη πρόχειρη παρατήρησή μου, θεώρησα ότι αυτά πετάχτηκαν πρόσφατα, δηλαδή το πολύ ολίγες εβδομάδες πριν, ενώ τα έγγραφα, μάλλον ανήκαν σε απόγονο δικηγόρου Κρέστενας, από το επαγγελματικό του αρχείο.   Μετά από μια μικρή στάση για καφέ στα Κρέστενα συνεχίσαμε για το τελικό προορισμό μας την Ανδρίτσαινα, με σκοπό τη φωτογράφηση των παλαιών κατοικιών της πόλης, που ήταν η συνήθειά μας κατά την εποχή αυτή, έχοντας υπό μάλης τις εκδόσεις της «Μέλισσας», «Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική».

Επιστέφοντας στο Ξυλόκαστρο, αποθήκευσα τα έγγραφα, χωρίς να τα ελέγξω επισταμένα, μαζί με τις χιλιάδες των άλλων, και τούτο διότι τα θεώρησα ως δικόγραφα άνευ ιδιαίτερης αξίας, αλλά κυρίως διότι την εποχή αυτή ήμουν απασχολημένος με τη μεταγραφή άλλων αρχείων.  Έτσι έμειναν για μελλοντική μελέτη και σχεδόν είχαν ξεχαστεί, μέχρι το Φεβρουάριο του 2005, που τα ανέσυρα, με αφορμή την επικοινωνία μου με το Νίκο Θωμόπουλο, συντάκτη της εφημερίδας «Αμπελιώνα» και συγγραφέα βιβλίων με λεπτομερείς περιγραφές του χωριού και των κατοίκων του. 

Το έτος 2005, είχα επεξεργαστεί το μεγαλύτερο μέρος του Αρχείου Αντωνόπουλου, στο οποίο περιλαμβάνονται και έγγραφα της Αμπελιώνας αλλά και της Βρίνας (κοντά στα Κρέστενα) διότι και εκεί είχαν οι Αντωνόπουλοι πολλά κτήματα.  Εν τω μεταξύ, είχα διαβάσει σχετική βιβλιογραφία, στην οποία δηλώνεται η ύπαρξη απογόνων του Παπαλέξη στα Κρέστενα.  Με αφορμή λοιπόν της επικοινωνίας μου με το κ. Νίκο Θωμόπουλο, απεφάσισα να ερευνήσω τα «καταχωνιασμένα» έγγραφα της Κρέστενας,  και «Ω του θαύματος !»  αποκαλύφθηκε ότι αυτά ανήκαν σε απογόνους του Παπαλέξη της Ανδρίτσαινας, περί των οποίων από χρόνια προσπαθούσα να συλλέξω πληροφορίες !

Νίκος Κουμπέτσος

============================================================== 

Τρία (3) έγγραφα του αρχείου Παπαλέξη των ετών 1877 & 1878 που έχουν σχέση με τους Βυτιναίους βοσκούς Αναστάσιο Μπαζιώτη και Τρύφωνα Μέγα και αφορούν ενοικίαση ποιμνιοβοσκής θα δημοσιευτούν σύντομα από την σελίδα μας. Οι δημοσιεύσεις θα περιλαμβάνουν τα πρωτότυπα έγγραφα, την μεταγραφή τους και σχόλια του Νίκου Κουμπέτσου. 

Παράλληλα με τα έγγραφα θα δημοσιεύσουμε και άλλο ιστορικό υλικό που έχει σχέση με το αρχείο Παπαλέξη, την βιογραφία του, την διαδρομή της οικογένειας κτλ.

Ευχαριστούμε τον Νίκο Κουμπέτσο που μας έδωσε προς δημοσίευση το σπάνιο και πολύτιμο προς έρευνα ιστορικό μέρος του αρχείου Παπαλέξη.

Arcadians
Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010