Το Περιβαλλοντικό πρόβλημα στο Λεκανοπέδιο του Δήμου Μεγαλόπολης Αρκαδίας

Δημήτρης Λαγός
Επίκουρος καθηγητής
Τμήματος  Διοίκησης Επιχειρήσεων
Πανεπιστημίου Αιγαίου

1.Εισαγωγή

Το περιβάλλον είναι ένα θέµα που απασχολεί σε µεγάλο βαθµό τους Ευρωπαίους. Κι αυτό είναι απόλυτα κατανοητό, καθότι η υπερεκμετάλλευση των περιβαλλοντικών πόρων το επιβαρύνει ασφυκτικά και υπονομεύει το μέλλον της ποιότητας ζωής του πλανήτη. Οι ραγδαίες κλιματολογικές αλλαγές, τις επιπτώσεις των οποίων ζούμε τα τελευταία χρόνια, μας προβληματίσουν  για το ακολουθούμενο πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο παρέχει «οικονομική μεγέθυνση με φθίνουσα κοινωνική ευημερία».

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το περιβάλλον είναι ένας από τους πυλώνες της στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη που καλύπτει περιβαλλοντικούς, οικονοµικούς και κοινωνικούς στόχους οι οποίοι είναι συµβατοί µεταξύ τους και αλληλοενισχύονται.  Οι Μοχλοί για την επιτυχή έκβαση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη είναι η ένταξη του περιβαλλοντικού προβληµατισµού στις τοµεακές πολιτικές και η μεγαλύτερη συµµετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

Αναφερόμενοι στο Λεκανοπέδιο του Δήμου Μεγαλόπολης, όπου τα περιβαλλοντικά προβλήματα βρίσκονται σε κρίσιμο και οριακό επίπεδο, η συνολική αντιμετώπισή τους απαιτεί νέους τρόπους δράσεις μέσα από τη συνεργασία των φορέων που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

2. Ο Διαστάσεις του Περιβαλλοντικού Προβλήματος στο Λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης

Όπως είναι φυσικό,  οι προσπάθειες ελέγχου των περιοχών που διαθέτουν σημαντικές ενεργειακές πηγές οδήγησαν και οδηγούν σε διεθνείς τριβές. Οι συχνές πετρελαϊκές κρίσεις και το γεγονός ότι τα φυσικά καύσιμα θα εξαντληθούν στις αμέσως επόμενες δεκαετίες, οδήγησε τις οικονομικά ισχυρές χώρες στην ανάπτυξη νέων μορφών ενέργειας. Δύο από τις σημαντικότερες παραμέτρους αυτών των κρίσεων, που προσδιορίζουν το επίπεδο της οικονομικής μας ανάπτυξης, είναι η απόκτηση φθηνής ενέργειας και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον.

Το ενεργειακό μοντέλο που ακολουθείται σήμερα σχετίζεται άμεσα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η συμφωνία μεταξύ των κρατών που ευθύνονται για το φαινόμενο αυτό, δημιουργεί έντονη κινητικότητα στην αλλαγή του μίγματος καυσίμου και στο να τεθούν ανώτατα όρια ελκύσεως διοξειδίου του άνθρακα που μπορούν να εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα οι βιομηχανίες. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα λειτουργούν αρνητικά για την οικονομική ανάπτυξη. Επομένως, είναι αναγκαίος ένας διαφορετικός τρόπος θεώρησης των πραγμάτων, πράγμα που η παλαιά οικονομική θεώρηση για το περιβάλλον, αδυνατεί να δώσει αποτελεσματικές προτάσεις πολιτικής, αν δεν πραγματοποιηθούν ριζοσπαστικές τομές και αλλαγές στο περιβαλλοντικό σύστημα που εξετάζεται. Σήμερα, το ρόλο αυτό έχει αναλάβει  η αειφόρος ανάπτυξη που παρέχει μια διαφορετική αντίληψη και κουλτούρα για  την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Πιστεύουμε ότι ούτε η οικονομία είναι μόνο εργαλείο παραγωγής πλούτου, ούτε η οικολογία είναι μόνο εργαλείο προστασίας της φύσης. Και οι δύο αυτές επιστήμες είναι αναγκαίες για την οικονομική και κοινωνική  ανάπτυξη του πλανήτη μας.

Τα διάφορα μοντέλα που, κατά καιρούς, έχουν αναπτυχθεί και τα οποία σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη και την ποιότητα του περιβάλλοντος, δίνουν αντιφατικές απαντήσεις σε αυτό το θέμα, καθότι υπάρχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες που κάθε επιστήμη αντιμετωπίζει τα προβλήματα του περιβάλλοντος, αλλά και ομάδες συμφερόντων. Ωστόσο, εκτιμάται ότι το ενεργειακό πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν πηγές να καλύψουν τις ανάγκες του πλανήτη μας, αλλά ότι δεν μπορεί να αυξάνεται η δαπανούμενη ενέργεια πέρα από ένα ανώτατο όριο ενέργειας, χωρίς να αλλάξουμε τις κλιματολογικές μας συνθήκες. Υπολογίζεται ότι με τους σημερινούς ρυθμούς κατανάλωσης τα αποθέματα πετρελαίου θα εξαντληθούν στα επόμενα 50 χρόνια, ενώ των άλλων συμβατικών καυσίμων στα επόμενα 100 χρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Συμβούλιο Κορυφής του Μαρτίου 2007 έθεσε ως στόχο, μέχρι το 2020, η εξοικονόμηση ενέργειας να φθάσει στο 20%  και η μονομερής μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 205 εκατ. τόνους, σε σχέση με το 1990.

Η Ελλάδα το 2002,  ήταν η πρώτη χώρα από τις 141 χώρες που υπόγραψαν το Πρωτόκολλο του Κιότο, με βάση το οποίο δεσμεύεται ότι θα μειώσει τις εκπομπές έξι αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.  Με βάση το «πρώτο εθνικό σχέδιο» (2005-2007), αλλά και με το «δεύτερο εθνικό σχέδιο»,  (2008-2012), το οποίο δεν έχει ακόμα εγκριθεί, η Ελλάδα υποχρεούται να συγκρατήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο +25% σε σχέση με το 1990, που ορίστηκε ως έτος βάσης. Αυτό σημαίνει ότι έχει δικαίωμα εκπομπής 328 εκατ. τόνων CO₂ σε 152 επιχειρήσεις. Από αυτούς τους τόνους CO₂, η ΔΕΗ δικαιούται τους 230 εκατ. τόνους ήτοι το 70,1%.

Τελευταία, ανακοινώθηκε ότι η χώρα μας παραβίασε το υπόψη πρωτόκολλο του Κιότο και παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Χαρακτηρίστηκε ως «μη συμμορφούμενη» χώρα και αποβλήθηκε προσωρινά από τη συμμετοχή της στους ευέλικτους μηχανισμούς του πρωτοκόλλου του Κιότο, μέχρις ότου αποδεδειγμένα αποκαταστήσει την αξιοπιστία του συστήματος.

Στην προσπάθεια αναζήτησης λύσης του ενεργειακού μας προβλήματος πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι οποιαδήποτε παραγωγή ή και κατανάλωση ενέργειας αποτελεί και μια σπατάλης και ανωμαλίας για το οικοσύστημα. Συνεπώς, εκτιμούμε ότι:

-  Η παραγωγή ενέργειας από τη διαδικασία  σύντηξης πυρήνων υλικών σε πολύ υψηλές  θερμοκρασίες αποτελεί τη μεγαλύτερη επιστημονική ελπίδα στην επίλυση του ενεργειακού προβλήματος. Όμως, στην Ελλάδα η εμφάνιση του πρώτου πρότυπου αντιδραστήρα σύντηξης δεν φαίνεται να είναι ακόμα ορατή στο προσεχές μέλλον.

-  Η πυρηνική ενέργεια. Είναι γνωστό ότι στην Ευρωπαϊκή Ενωση λειτουργούν 147 πυρηνικοί αντιδραστήρες και 439 παγκοσμίως. Η Ελλάδα δεν έχει προγραμματίσει ακόμα τη λειτουργία πυρηνικού αντιδραστήρα. Η σχετική συζήτηση είναι σε εξέλιξη. Εκτιμούμε ότι δεν πρέπει να μείνει τελευταία στην ανάπτυξη της ειρηνικής πυρηνικής τεχνολογίας και των άλλων παράπλευρων τεχνολογιών. Μπορεί το κόστος κατασκευής των πυρηνικών εργοστασίων να είναι πενταπλάσιο από αυτό των συμβατικών μονάδων, όμως η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μέρος της λύσης του κλιματικού προβλήματος, καθόσον οι εκπομπές παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα είναι ελάχιστες. Βεβαίως και τίθενται θέματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων, εκπομπών ραδιενεργών αερίων, αποθήκευσης ραδιενεργών καταλοίπων, όμως «ουδέν καλόν αμιγές κακού» που έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας.

-  Η γεωθερμική ενέργεια είναι μια εναλλακτική λύση που βασίζεται στη αφαίρεση αποθέματος από τις περιορισμένες προμηθευτικές πηγές της φύσης. Όμως, και αυτή η ενεργειακή πηγή δεν είναι απαλλαγμένη από περιβαλλοντικά προβλήματα (π.χ. υδρόθειο).

-  Η υδροενέργεια είναι μια άλλη καλή εναλλακτική λύση, αλλά οι δυνατότητές της έχουν εξαντληθεί και μόνο με ενισχυμένες τεχνολογίες (πιο αποδοτικές υδροτουρμπίνες, πιο εξελιγμένα φράγματα) μπορούμε να ελπίζουμε κάτι καλύτερο. Για τη προστασία, την ορθολογική χρήση και την αειφορία αυτού του φυσικού πόρου πρέπει να διαμορφωθούν συγκεκριμένοι κανόνες και ορθολογικός σχεδιασμός, η εφαρμογή των οποίων αποτελεί υποχρέωση των φορέων και των πολιτών.

-  Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια αποτελούν προσιτές πηγές, χωρίς να δημιουργούν τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα, για τη χώρα μας που έχει σχετικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η ηλιακή ενέργεια παρέχει μεγάλες δυνατότητες για αντικατάσταση του συμβατικού κλιματισμού.

-  Η χρησιμοποίηση του φυσικού αερίου που υποκαθιστά το λιγνίτη είναι μια λύση που επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον και λειτουργεί θετικά για την τοπική κοινωνία. Ηδη, η ΔΕΗ προκήρυξε σχετικό διαγωνισμό για την κατασκευή μιας νέας μονάδας ηλεκτρικού ρεύματος στη Μεγαλόπολη, ισχύος 800 ΜV, με καύσιμο φυσικό αέριο, η οποία θα τεθεί σε λειτουργία το 2011, η οποία θα ρυπαίνει το περιβάλλον (οξείδιο του αζώτου) και θα συμβάλλει στη δημιουργία όζοντος και θα καταναλώνει τεράστιες ποσότητες νερού.

-  Η λειτουργία φωτοβολταϊκων πάρκων για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τεκμηριωμένες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.). Στη  Μεγαλόπολη, η κατασκευή του σχετικού πάρκου διχάζει την τοπική κοινωνία, αφού σημαντικά ζητήματα όπως η παραβίαση  των περιβαλλοντικών όρων της Μ.Π.Ε.  των ορυχείων, η χωροθέτηση κοντά στην πόλη, η  κοπή των δένδρων, οι συνέπειες τόσο της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας από αντανάκλαση, όσο και από την ελκυόμενη θερμότητα, δεν απαντώνται ικανοποιητικά από τις υπάρχουσες μελέτες.

Το ερώτημα που τίθεται σε σχέση με τα παραπάνω  είναι πόση σχέση έχουν αυτά με τη λιγνιτοφόρο λεκάνη της περιοχής μας. Εκτιμώ ότι η απόφαση της πολιτείας πριν από 50 περίπου χρόνια για συστηματική εκμετάλλευση του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή, σφράγισε με ανεξίτηλο τρόπο ολόκληρη την οικονομία της περιοχής, αλλά και της χώρας. Σήμερα στη Μεγαλόπολη παράγεται το  8% περίπου της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το εθνικό μας καύσιμο. Αυτό έγινε και γίνεται με μεγάλο κόστος που αφορά, την αλλοίωση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος, καθώς και την υγεία των εργαζομένων και των κατοίκων της περιοχής που υφίστανται τις σχετικές συνέπειες. Ακόμα, αυξάνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, δημιουργούν σοβαρά υδρολογικά προβλήματα, μειώνουν το ζωτικό αγροτικό χώρο και απομακρύνουν  τη δυνατότητα άλλων μορφών ανάπτυξης.

Ωστόσο, σήμερα οι σχέσεις ΔΕΗ  και Τοπικής Κοινωνίας βρίσκονται σε οριακό σημείο. Το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής χωλαίνει εξαιτίας της παλαιότητας των θερμικών μονάδων, οι οποίες είναι ρυπογόνες και χαμηλής απόδοσης. Η απόδοση της μονάδας της Μεγαλόπολης περιορίζεται στο 27% του χρησιμοποιούμενου καυσίμου έναντι 51% των άλλων σύγχρονων μονάδων. Η αντιοικονομική αυτή λειτουργία θα έπρεπε να είχε οδηγήσει τη μονάδα σε κλείσιμο ή στην αντικατάσταση των θερμικών στοιχείων. Οι κάτοικοι της περιοχής έδειξαν μια τεράστια ανοχή στις δραστηριότητες της ΔΕΗ, καθότι αυτή μέχρι σήμερα εξασφάλιζε έναν ικανοποιητικό μισθό στους εργαζόμενους και ήταν πηγή ανάπτυξης της περιοχής μέσω του τοπικού πόρου. Επίσης, έγιναν αναπτυξιακά έργα αποκατάστασης του περιβάλλοντος που ανέδειξαν την περιοχή. Η μέχρι σήμερα πορεία αναδεικνύει, προοδευτικά τα προβλήματα για την περιοχή μας, τα οποία υποκρύπτονταν, πίσω από την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, τις προσλήψεις της ΔΕΗ, τον καταναλωτισμό. Σήμερα, η ΔΕΗ, στο βωμό του κέρδους, μεταβάλει το Λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης σε «κρανίου τόπο» Παραμερίζει το ζήτημα της εξάντλησης των αποθεμάτων (μεταλιγνιτική εποχή) και δεν αξιοποιεί τις προηγμένες  τεχνολογίες που στηρίζονται  στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας που συμβάλλουν  στην προστασία των κλιματικών αλλαγών. Η επιταγή «ο ρυπαίνων πληρώνει» δεν πρέπει να συνεχιστεί. Δεν μπορεί να είναι η σημαία για περαιτέρω διεκδικήσεις. Όλα τα ανταποδοτικά οφέλη που ζητά η τοπική κοινωνία (δωρεάν τηλεθέρμανση, εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στα σχολεία, στις πλατείες, στο δημοτικό φωτισμό, την ίδρυση τμήματος εναλλακτικών μορφών ενέργειας από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στη Μεγαλόπολη κ.λπ), εκτιμούμε ότι δεν θα συντελέσουν στη δημιουργία κοινωνικού οφέλους, αφού εκτιμάται ότι το λεκανοπέδιο έχει ξεπεράσει το όριο αντοχής. Απαιτούνται ριζικές λύσεις που να απαντούν στο πρόβλημα και όχι να το ανακυκλώνουν στο βωμό τους ιδιωτικού ή κοινωνικού κέρδους (ΔΕΗ και δορυφόροι εταιρείες που συνεργάζονται), μέσω των ανταποδοτικών τελών (Δήμοι ευρύτερης περιοχής λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης).

 3.Προτάσεις Πολιτικής για την Αειφόρο Ανάπτυξη του Λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης.

Οι κυριότερες προτάσεις πολιτικής που θα οδηγούσαν σε αειφόρο τροχιά  την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Μεγαλόπολης, που αντιμετωπίζει πληθώρα περιβαλλοντικών προβλημάτων, κατά τη γνώμη μας,  είναι οι ακόλουθες:

-  Η εφαρμογή της Local Agenda 21 στο Δήμο Μεγαλόπολης που θα οδηγήσει σε ένα πρότυπο «συμμετοχικής διακυβέρνησης», όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με την ενεργό συμμετοχή και συναίνεση των πολιτών. Αυτό, εκ των πραγμάτων, θα συμβάλλει και στην κατάρτιση Αναπτυξιακού Σχεδίου για το Λεκανοπέδιο Μεγαλόπολης.

-  Η θέσπιση και, κυρίως, η εφαρμογή σύγχρονης και ρεαλιστικής νομοθεσίας, που θα καλύπτει μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων, όπως οικοδόμηση, διάθεση τοξικών και μη αποβλήτων, χημική γεωργία, προστασία γεωργικής γης, κυνήγι-αλιεία, προστασία βιοποικιλότητας κ.ά. Τα Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για την ενέργεια μπορεί να οριοθετήσει την μελλοντική ανάπτυξη των ενεργειακών πόρων κατά τρόπο αειφόρο.

-  Η παραγωγή ενέργειας πρέπει να στραφεί στις ανανεώσιμες πηγές. Η ανάπτυξη ενός σύγχρονου δικτύου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι το ζητούμενο στην περιοχή του λεκανοπεδίου της Μεγαλόπολης.

-   Η εισαγωγή περιβαλλοντικής φορολογίας. Δηλαδή να υπάρξει φορολογία και κλιμάκωση τιμών, όταν η κατανάλωση ενέργειας, υλικών και νερού υπερβαίνει κάποιο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης.

-  Ο έλεγχος της κατανάλωσης. Αυτό σημαίνει μείωση υλικών συσκευασίας, ανακύκλωση, απαγόρευση κουτιών αλουμινίου, μείωση πλαστικών που ρυπαίνουν την ύπαιθρο κ.ο.κ.

-  Η θέσπιση ποιοτικού ελέγχου των γεωργικών προϊόντων.

-  Η καθιέρωση της χρήσης συστήματος δεικτών παρακολούθησης και καταγραφής δραστηριοτήτων και υπηρεσιών που αφορούν την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική λειτουργία των οικισμών της ευρύτερης περιοχής του λεκανοπεδίου..

-  Η ευαισθητοποίηση όλων των ενδιαφερομένων φορέων (πολιτών, επιχειρηματιών κ.λπ.), σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, ώστε να αποφεύγεται η χωροθέτηση οχλουσών εγκαταστάσεων σε κατοικημένες περιοχές.

-  Η ενημέρωση των δημοτών και των φορέων της περιοχής ευθύνης του Δήμου για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων ρύπανσης του περιβάλλοντος και η παροχή των αναγκαίων πληροφοριών για τον τρόπο αποφυγής επαγγελματικών ατυχημάτων ή κινδύνων για την υγεία.

-  Η εφαρμογή μέτρων για την αποτροπή της ρύπανσης του αέρα, του νερού και του εδάφους.

-  Η διατήρηση και αναζωογόνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς (Λύκαιον Ορος, Παλαιοντολογικό πάρκο, Αρχαίο Θέατρο Μεγαλόπολης, κ.λπ.) που αποτελεί βασική αρχή της HABITAT, ως παράγοντα σημαντικού για τη διατήρηση της οικιστικής, πολιτιστικής, ιστορικής ταυτότητας και της βιώσιμης χρήσης των φυσικών πόρων.

-  Παρακίνηση για τη χρήση καθαρών τεχνολογιών και τεχνολογιών ορθολογικής χρήσης ενέργειας και νερού. Αυτό μπορεί να γίνει με την προσφορά πόρων και τεχνολογιών συλλογής και αποθήκευσης άνθρακα (Carbon Capture and Sequestration) ή και με πολιτικές και τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας.

-  Η επιβράβευση, η δημοσιοποίηση και η προώθηση βέλτιστων πρακτικών για τη δημιουργία βιώσιμων ανθρώπινων οικισμών.

Οι παραπάνω προτάσεις για να έχουν λειτουργικό χαρακτήρα θα πρέπει να ενσωματωθούν στο πρότυπο της ολοκληρωμένης ενδογενούς τοπικής ανάπτυξης, όπου ο Δήμος Μεγαλόπολης έχει τη δυνατότητα να εντάξει και να εφαρμόσει  αειφόρες πρακτικές που προστατεύουν το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

4. Συμπεράσματα

Η σύγχρονη αντίληψη για το περιβάλλον εστιάζει το ενδιαφέρον στην κατάσταση των φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων, στην επίδραση των ανθρωπίνων αξιών και στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων, καθώς και στους θεσμούς της τεχνολογίας και κοινωνικής οργάνωσης στη χρήση και διαφύλαξη των πόρων αυτών. Αυτό, εκ των πραγμάτων, περιπλέκει το μίγμα των μέτρων περιβαλλοντικής πολιτικής και καθιστά   επιτακτική την ανάγκη για συλλογικές προσπάθειες τόσο σε εθνικό όσο και σε υπερεθνικό επίπεδο, φέρνοντας στο προσκήνιο το θέμα της παγκόσμιας συλλογικής ευθύνης, το ρόλο των διεθνών οργανισμών, των Μη Κυβερνητών Οργανισμών (Μ.Κ.Ο.), των πολιτικών των Διεθνών Οργανισμών, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των επιμέρους εθνικών πολιτικών.

Εκτιμάται ότι για να πετύχουμε την κλιματική ενεργειακή ασφάλεια πρέπει να υπάρξει ένα πλαίσιο μιας παγκόσμιας συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικό ρόλο έχουν να παίξουν οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, ως εκφραστές των θεσμών της Τοπικής Κοινωνίας, που προωθούν το πρότυπο της ενδογενούς αειφόρου τοπικής ανάπτυξης, το οποίο ενσωματώνει στη λογική του, τις στρατηγικές και τις δράσεις της ΕΕ και των Παγκόσμιων Οργανισμών για το περιβάλλον.

Προς τούτο, είναι αναγκαία η σύνταξη τοπικής Ατζέντας 21 (Local Agenda 21) για την περιοχή του λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης, η οποία εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος και την αναβάθμιση των όρων διαβίωσης των κατοίκων της περιοχής. Οι σχετικές δράσεις που θα αναληφθούν από τους εμπλεκόμενους φορείς στους διάφορους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού ζητήματος και στην επίτευξη της αειφόρου τοπικής ανάπτυξης. Τα παραδείγματα που υπάρχουν από τη διεθνή πραγματικότητα (π.χ. η περιοχή  Calvia της Μαγιόρκας, ο Δήμος ο Δήμος Whyalla της Ν. Αυστραλίας), αλλά και από την ελληνική πραγματικότητα (Δήμοι Αμαρουσίου και Χαλανδρίου και Νησιά Νοτίου Αιγαίου- Πάρος και Κω), μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλές πρακτικές.

 
28 Μαΐου 2008