Η Arcadia αντιπροσωπεύει μια αναζήτηση για την ιδανική κοινωνία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και αποτελεί την παλαιότερη και πιο έντονη επιθυμία της ανθρωπότητας. Αυτή η ιδέα είναι παρούσα στην βιβλική ιστορία της Εδέμ όπως και στον αρχαίο μύθο του Elysium. Ο αρχαίος έλληνας ποιητής Θεόκριτος, οποίος και θεωρείται ο πρώτος βουκολικός ποιητής, έδωσε την πρώτη περιγραφή αυτής της ειδυλλιακής κατάστασης για να ακολουθήσουν για την ανθρωπότητα αιώνες από προσμονή και αναζήτηση
Αυτή η ιδεατή και ειδυλλιακή κατάσταση χρησιμοποιήθηκε από την αρχή για να οριστεί η ύπαρξη της Αμερικής, από την ανακάλυψη της μέχρι και σήμερα. Με την γέννηση του νέου δημοκρατικού κράτους, τα Αρκαδικό ιδεώδες είχε ήδη εδραιωθεί στην Αμερική. Το 1785 ο Thomas Jefferson, Πρόεδρος της Αμερικής και συντάκτης του Declaration of Independence, δημοσιεύει το βιβλίο του Notes on Virginia . Πουθενά στην Αμερικάνικη Λογοτεχνία δεν υπάρχει πιο ελκυστική, γλαφυρή και ολοκληρωμένη περιγραφή Αρκαδικού ιδανικού. Η ουσία της Αμερικάνικης Αρκαδίας που αργότερα έγινε το Αμερικάνικο Όνειρο αποδίδεται στην ιδεολογία του Th.Jefferson για την αγροτική πολιτική. Θεωρούσε ότι μια ιδεατή κοινωνία είναι εφικτή μόνο όταν υπάρχει αφθονία ελεύθερης ακαλλιέργητης γης και πρωταρχικά αγροτικός τρόπος ζωής. Η απουσία αυτών των όρων πίστευε ότι θα οδηγήσει στην απώλεια της ατομικής ελευθερίας. Η πολιτική χωρίς την εξασφάλιση των Αρκαδικών ιδεωδών αποτελούσε για τον Jefferson αργόσχολο διαλογισμό. Για τον Jefferson η πολιτικά βιώσιμη κοινωνία αποτελείται από ελεύθερους ανθρώπους. Η δε πραγματική ελευθερία ήταν δυνατή σε μια χώρα σεβασμού προς την Φύση, που κατοικείται από ευγενείς αγρότες. Συχνά στα έργα του περιελάμβανε και αποσπάσματα από ποιήματα του Θεόκριτου, του Βιργιλίου αλλά και του James Thomson. Η εκδοχή του Jefferson για την νέα Αρκαδία δεν πρέσβευε μια πρωτόγονη μορφή ζωής ούτε την επιστροφή στην άγρια κατάσταση. Αυτό που οραματίστηκε ήταν ένας συγκερασμός βουκολικής ζωής και Ευρωπαϊκού πολιτικού καθεστώτος και η Αμερική θα ήταν η νέα Αρκαδία, ο Κήπος του κόσμου
Παρόλα αυτά σύντομα έγινε αντιληπτό και από τον ίδιο τον Jefferson ότι η εισβολή της βιομηχανίας και της τεχνολογίας στην Αμερικανική Αρκαδία ήταν προ των πυλών. Όσο διακαώς ήθελαν οι Αμερικάνοι την Αρκαδία τον Κήπο του κόσμου άλλο τόσο επιθυμούσαν και την Μηχανή -την τεχνολογία αλλά και τον πλούτο που ακολουθούσε.. Για την ακρίβεια προσπάθησαν να τα έχουν όλα αλλά απέτυχαν. Το δέλεαρ της οικονομικής δύναμης και η γοητεία τεχνολογικής ανάπτυξης δούλεψαν καταστροφικά για το σύστημα αξιών στην Αμερικάνική Αρκαδία. Αν θεωρήσουμε ότι η λογοτεχνία αντικατοπτρίζει την ζωή και αποτυπώνει την αγωνία του συγγραφέα για τα κορυφαία προβλήματα της κοινωνίας του τότε είναι κατανοητό γιατί ο κύριος όγκος της Αμερικάνικης Λογοτεχνίας του 19ου και 20ου αιώνα έχει σαν κύριο θέμα του την εισβολή της Μηχανής στο Αμερικάνικο Αρκαδικό ειδυλλιακό Κήπο και την καταστροφή του Αρκαδικού Ονείρου.
Η σύγκρουση των δύο αντίρροπων δυνάμεων είναι εμφανής σε σημαντικά λογοτεχνικά έργα όπως Walden, Moby Dick, Huckleberry Finn, The Octapus, The Education Of Henry Adams, The Great Gatsby, The Grapes of Wrath . Συγγραφείς όπως o Walt Whitman, Sarah Orne Jewett, Willa Cather, Eugene O’ Neil, Robert Frost, T.S. Eliot, John Dos Passos, Ernest Hemingway μέσα από τα έργα τους περιγράφουν την καταστροφική εισβολή της βιομηχανικής εποχής . Οι ήρωες τους όπως ακριβώς και οι Αμερικανοί πολίτες σήμερα είναι τελείως αποξενωμένοι από την επαφή τους με την μητέρα Φύση και ψυχικά ακρωτηριασμένοι και αδύναμοι όπως ο εξορισμένος ακριβώς βοσκός στο έργο του Βιργιλίου. Το Αρκαδικό όνειρο – το Αμερικάνικο όνειρο για απόλυτη ελευθερία του πολίτη έχει μετατραπεί σε κοινωνικό εφιάλτη και ο Αρκαδικός κήπος σε Κήπο με στάχτες. Οι Αμερικάνοι πολίτες είναι εξαρτημένοι από την αβεβαιότητα της αγοράς εργασίας όπως ακριβώς ήταν και οι πρόγονοί τους στην Ευρώπη. Θεωρούν τους εαυτούς τους ελεύθερους αλλά είναι σκλάβοι της δουλειάς. Η ποιότητα ζωής τους είναι υποβαθμισμένη και ζουν σε πολυάριθμες και απάνθρωπες πόλεις Ο Leo Marx στο βιβλίο του Machine in the Garden αναδεικνύει το βουκολικό στοιχείο και το Αρκαδικό Ιδεώδες ως το κυριότερο χαρακτηριστικό στην ιστορία του Αμερικανικού έθνους αλλά και μια κοινωνική θεωρία. Στο επίλογο του βιβλίου του που έχει το τίτλο The Garden of Ashes παραδέχεται ότι η προβληματική εισβολή στης μηχανής στο Αρκαδικό τοπίο απαιτεί μια πολιτική λύση. Τα έντονα και δύσκολα οικολογικά προβλήματα της εποχής μας ζητούν και αυτά μια πολιτική λύση . Θα ακολουθήσει άραγε η Αμερική την πολιτική παραίνεση του Jefferson για μια Sustainable Development ή θα συνεχίσει την πολιτική του Hamilton υπέρ της αλόγιστης εκμετάλλευσης της φύσης και της καταστροφής του Αρκαδικού τοπίου.
Προτείνονται δύο ταινίες
1. Πατρίδα είναι τα παιδικά μας χρόνια
2. The Great Gatsby
Χαρακτηριστικό και των δύο ταινιών είναι η καταστροφή του περιβάλλοντος η αλλαγή της κοινωνίας και ο χαμός του Αρκαδικού ιδεώδους.
Περιβαλλοντική συζήτηση προτείνεται το Θέμα της Βιώσιμης Ανάπτυξης το οποίο είναι και αυτό που αποφάσισαν στην τελευταία παγκόσμια συνάντηση για το περιβάλλον.
Θέμα για συζήτηση
Αρκαδία ή Ουτοπία ;
Utopia είναι η δυνατότητα του ανθρώπου να κυριαρχήσει στην φύση
Arcadia
είναι η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης
Μωραϊτου Πηνελόπη (Καθηγήτρια Παν/μιου της Αμερικής)
Επιμέλεια κειμένου : Αλέξανδρος Παπαηλιού (Σκηνοθέτης)
|