Όταν ο Παυσανίας επισκεπτόταν μία πόλη έγραφε γι' όσα αξιοθέατα έβλεπε εντός αυτής και κατόπιν , έχοντας ως αφετηρία την πόλη , άρχιζε την περιοδεία του προς διάφορες κατευθύνσεις , ακολουθώντας τους δρόμους πού ξεκινούσαν απ' αυτήν . Όταν έφτανε στα σύνορα της πόλης αυτής προς άλλη πόλη , διέκοπτε εκεί την περιγραφή του και επιστρέφοντας στην αφετηρία του , ελάμβανε άλλη κατεύθυνση και όταν συμπλήρωνε την περιγραφή ολόκληρης της περιοχής της πόλης , τότε πήγαινε σε περιοχή άλλης γειτονικής πόλης . Τέτοιες βάσεις εξορμήσεως ήσαν οι Μαντινεία , Ορχομενός , Φενεός , Ηραία , Μεγαλόπολη , Τεγέα κ.τ.λ .
Η λεπτομέρεια της περιγραφής του , όπου επιμένει σ' αυτήν , αποδεικνύει αναμφίβολα ότι όσα περιγράφει τα είδε ιδίοις όμμασιν . Εξ΄ ίσου όμως αληθινό φαίνεται ότι μερικά τουλάχιστον μέρη απ’ όσα δεν περιγράφει , αλλ΄ απλώς αναφέρει τα ονόματα των , δεν τα επεσκέφθη , ή διότι δεν θα υπήρχε εκεί κάτι το αξιομνημόνευτο ή διότι θα ήταν πολύ δύσκολο να μεταβεί επί τόπου . Γράφει πχ περί Υψούντος ( Στεμνίτσας ) «τα δε ερείπια Υψούντος έστιν έν όρει κειμένω μέν υπέρ τού πεδίου , καλουμένω δε Υψούντι , η δε Θυραίου τε και Υψούντος μεταξύ ορεινή πάσα έστί και θηριώδης» Έβλεπε λοιπόν από μία απόσταση ένα συνοικισμό ή κάτι άλλο , μάθαινε το όνομα του , υπολόγιζε την απόσταση κι έγραφε : Από δω τόσα στάδια περίπου απέχει το τάδε .
Σε μερικές περιοχές δεν μετέβη καθ' ολοκληρία . Τίποτα δεν αναφέρει γιά ολόκληρη την περιοχή του τέως δήμου Κλείτορος - Μυλάοντος και για το τμήμα της περιοχής Λαγκαδίων προς τα ΒΑ .
Ο Παυσανίας έφτασε στην Αρκαδία προερχόμενος από την Αργολίδα . Αρχίζει την περιγραφή του από τα Μελαγγεία ( Πικέρνι ) , τα οποία βρίσκονται κοντά στην Κλίμακα οδό και όχι προς την διά του Πρίνου , προς την οποίαν κοντά ευρίσκεται η Νεστάνη . Ήλθε λοιπόν στην Αρκαδία από την οδό της Κλίμακος και όχι διά της οδού Πρίνου πού γράφουν μερικοί . Τερμάτισε δε την περιοδεία του ανά την Αρκαδία και όλη την Πελοπόννησο στις Υσιές ( Αχλαδόκαμπος ) , το σύνορο Τεγέας και Άργους .
Στην Αρκαδία ο Παυσανίας έμεινε τρία (3) χρόνια περίπου . Τα "Αρκαδικά" του τα έγραψε το 176 μ.χ
Η Αρχαία Αρκαδία δεν είχε τα όρια του σημερινού νομού Αρκαδίας . Εν πρώτοις ήταν μεσόγειος , δεν έβρέχετο δηλαδή από την θάλασσα διότι δεν περιελάμβανε την σημερινή επαρχία Κυνουρίας .
Από τις γειτονικές χώρες εχωρίζετο με ψηλά και δυσπρόσιτα βουνά: Προς Α. είναι το Λύρκειο , το Αρτεμίσιο και το Παρθένιο .Προς Β. και Β.Α η Κυλλήνη , τα Αροάνια και ο Ερύμανθος . Προς τα Δ. η Φολόη και η Σκόλλις .Προς τα Ν.Δ τα Νόμια και το Λύκαιο . Πρός τα Ν. ο Πάρνωνας ενούμενος δια πλαγίας παραφυάδος μετά του Β. Ταϋγέτου .
Στο κέντρο της είναι το Μαίναλο και εν συνεχεία το Βόρειο , τα οποία την χωρίζουν σε δύο άνισα μέρη .
Η Αρχαία Αρκαδία περιελάμβανε από τη σημερινή Αρκαδία , τις σημερινές τρεις Επαρχίες Μαντινείας , Γορτυνίας και Μεγαλοπόλεως και την Βόρεια Κυνουρία , όλη την Επαρχία Καλαβρύτων , τα Νότια της Κορινθίας , τα Δυτικά της Αργολίδας , τμήμα της Ολυμπίας , τμήμα της Ηλείας και την περιοχή της Λακωνικής Αράχοβας .
Το ορεινό και ως επί το πλείστον άγονο έδαφος , ανάγκαζε τούς κατοίκους να εκπατρίζονται ως μισθοφόροι - και ως τέτοιοι ήσαν περιζήτητοι «ανδράποδα εκ Φρυγίας από δε Αρκαδίας επίκουρους» ή ως άποικοι . Αποικίες ίδρυσαν στην Ιταλία , Μικρά Ασία , Κύπρο , Κρήτη , Πάρο , Ρόδο , Λευκάδα , Ζάκυνθο κ.τ.λ .
Οι Αρκάδες θεωρούντο αυτόχθονες και γι' αυτό ελέγοντο Προσέλληνες ( γεννηθέντες πριν από τη Σελήνη ) ή Προέλληνες ( πριν από τους Έλληνες ).Πίστευαν ότι στη χώρα τους γεννήθηκαν οι σπουδαιότεροι των Θεών , Δίας , Ποσειδών ,΄Ήρα , Ερμής , Ασκληπιός . Η μυθολογία και οι παραδόσεις είναι πλουσιώτατες . Τον Αρκαδικό μύθο ο Παυσανίας τον περιέγραψε με λεπτομερή τρόπο στα «Αρκαδικά» του
Α.Κ.Β
|