Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό αυτό, αλλά να, μόλις τώρα το παρατήρησα, στη Μεγάλη-πόλη όσες φορές και αν βρέθηκα, πάντοτε ήταν πρωί. Ίσως επειδή το πρωί δεν φαίνεται η ασχήμια της πόλης και η κεντρική της πλατεία δείχνει πάντοτε καθαρή. Ίσως πάλι διότι στις μικρές πόλεις όπως η Μεγάλη-πόλη, η αγορά με τους ανθρώπους της δίνει μια νότα χαρούμενη. Όπως και να έχει όμως, η κεντρική πλατεία είναι η αφετηρία και όχι ο προορισμός και πάντα μετά τον συνηθισμένο καφέ.

Η ατμόσφαιρα πολύ καθαρή, σπάνιο φαινόμενο για την περιοχή βέβαια, αλλά το βοριαδάκι συνήθως κάνει καλύτερα δουλειά από τα περίφημα φίλτρα των μονάδων της ΔΕΗ.

Η οδός Κολοκοτρώνη από την καρδιά της πόλης οδηγεί στα ορυχεία. Τούτο το δρόμο τον είχα μάθει όταν για πρώτη φορά με τους φίλους  Γιάννη και Ντίνο κάναμε τη διαδρομή μέσα από τα ορυχεία. Τότε ξεναγός ήταν ο Γιάννης, τώρα με τον ανιψιό μου τον Κωστή παρέα, ανέλαβα εγώ αυτή τη ξενάγηση. Στο μεσοδιάστημα αρκετές ήταν οι φορές που έκανα με φίλους και φίλες τη διαδρομή αυτή, από τις πιο εντυπωσιακές στην Αρκαδία που όμως δεν εντάσσεται στα προγράμματα των τουριστικών γραφείων, ίσως επειδή είναι αρκετά κουραστική και με μεγάλες συγκινήσεις.

Περνώντας την πύλη των ορυχείων και χαιρετώντας τον φρουρό αργοκουνώντας το κεφάλι, φτάσαμε στα πρώτα ορυχεία. Εντυπωσιακή εικόνα, όλα γύρω μας τα χρώματα σε αποχρώσεις του γκρί, τα φορτηγά που μετέφεραν τον λιγνίτη, οι τεράστιοι εκσκαφείς, ακόμη και οι άνθρωποι. Όπου έφτανε η ματιά μας οι γκρίζες αποχρώσεις μας εντυπωσίαζαν, νιώθαμε πως βρισκόμασταν σε άλλο πλανήτη.

Αφήνοντας τα ορυχεία κάναμε την επόμενη στάση μας στους περίφημους ταινιόδρομους που μεταφέρουν σε εκατοντάδες μικρά βαγονέτα το λιγνίτη στις μονάδες παραγωγής. Οργανωμένη δουλειά σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Μολύνει και με τον χειρότερο τρόπο ολόκληρη την περιοχή η ΔΕΗ, παράλληλα όμως δίνει ζωή σε 15 χιλιάδες ανθρώπους. Κάπου τόσοι είναι σήμερα οι κάτοικοι της Μεγάλης-πόλης. Είναι βέβαια και η κότα με τα χρυσά αυγά που όλοι θέλουν και από ένα. Η Μεγάλη-πόλη όταν πρωτο-δημιουργήθηκε από τον Επαμεινώνδα το 371 π.χ και για 200 περίπου χρόνια κυριάρχησε  στην Αρκαδία αφού ήδη 40 πόλεις της είχαν ενταχθεί σε αυτήν. Με την ένταξη της Μεγάλης-πόλης στην Αχαϊκή Συμπολιτεία χάθηκε και η ιστορική Αρκαδία. Σήμερα πάλι που η Αρκαδία παλεύει να κρατηθεί, έρχεται πάλι η Μεγάλη-πόλη μέσω της ΔΕΗ να καταστρέψει ότι δεν πρόλαβε το «Αρκάδων Κοινόν». Τότε ο Επαμεινώνδας, σήμερα η ΔΕΗ. Βίοι παράλληλοι που θάλεγε και ο Πλούταρχος.

Βγαίνοντας από τα ορυχεία αρχίσαμε και ανεβαίναμε προς το Λύκαιο όρος. Ο δρόμος στο Καστανοχώρι στενός κι επικίνδυνος, από εδώ και πάνω όμως είχες μια γενικότερη εικόνα του λεκανοπεδίου, πράγματι εντυπωσιακή. Στη διασταύρωση Άνω Καρυών-Λυκαίου όρους, μια μεγάλη πηγή μας έκανε να σταματήσουμε και μας ξεδίψασε. Φτιαγμένη κατά τι με παλιές πέτρες και έχοντας δίπλα ένα εικαστικό σε πέτρες φρέσκιες, μας έδωσε άσχημη εικόνα. Το νερό της όμως πολύ καλό.

Φτάνοντας στο Λύκαιο, πρωτοαντικρίζεις το στάδιο. Εκατό χρόνια πρίν ο καθηγητής Κουρουνιώτης άρχισε τις ανασκαφές, εκατό χρόνια μετά τις συνεχίζει ο Αμερικάνος καθηγητής David Romano, στο μεσοδιάστημα οι αρχαιοκάπηλοι, όπως σε ολόκληρη με αρχαία Ελλάδα. Εδώ  ανά πενταετία γίνεται η αναβίωση των Λυκαίων αγώνων, δίχως την ανάλογη επιτυχία όπως διαβάζω στον Αρκαδικό τύπο. Τώρα, γιατί αναβίωση, αυτοί που το σκέφτηκαν ασφαλώς θα ξέρουν περισσότερα. Ίσως με τα χρήματα που σπαταλιούνται  σε αυτές τις αμφιλεγόμενες εκδηλώσεις, να υπήρχαν μερικοί φύλακες να προσέχουν τον ιερό αυτό χώρο των Αρκάδων αλλά και της αρχαίας Λυκόσουρας λίγο παρακάτω.

Από πάνω μας βρίσκεται η ιερή των Αρκάδων κορυφή και το τέμενος του Δία. Η θέα της Πελοποννήσου από το σημείο αυτό είναι εκπληκτική. Ίσως γι’ αυτό επέλεξαν το σημείο αυτό οι πρόγονοί μας να κάνουν τις θυσίες τους στο Δία, για να τους βλέπει καλύτερα. Λεβέντης θεός ο Δίας, γεννήθηκε εδώ πάνω στο βουνό, έπαιρνε το μπάνιο του στον Λούσιο ποταμό λίγο παρακάτω και απέναντι στα βόρεια, στον Αρτοζίνο, πήγαινε για την τροφή του. Πριν από τον Δία όμως, το κουμάντο στην περιοχή το έκανε ο Πάνας. Όλοι τους ένας κι ένας.

Μια πινακίδα διαλυμένη από τους αέρηδες γράφει προς Επικούρειο Απόλλωνα, με κατεύθυνση δυτική. Πολύ κακός ο δρόμος, μόνο για 4χ4 και σε πολύ καλούς καιρούς για αγροτικά. Ίσως με το αρχαιολογικό πάρκο που ονειρεύεται ο καθηγητής Romano, να γίνει δρόμος της προκοπής κι αυτός. Η πορεία μας κατηφορική και δύσκολη, αποζημιώνεσαι όμως δίχως πολλά με αυτά που βλέπεις γύρω σου. Ο Κωστής από τα ορυχεία μέχρι κι εδώ με την κάμερα στο χέρι είναι. Πήρε φωτιά η μηχανή, είναι και παλιάς τεχνολογίας. Είκοσι πέντε περίπου λεπτά κράτησε η διαδρομή αυτή ώσπου να συναντήσουμε  τον ασφάλτινο δρόμο που θα μας οδηγούσε στον Επικούρειο.

Στον Επικούρειο αυτή η τέντα πόσο δένει με το περιβάλλον. Από μικρό παιδί που πήγαινα στον Επικούρειο, με την τέντα τον θυμάμαι και ποτέ μα ποτέ δεν είδα να δουλεύουν στο ναό. Μάλλον θα κρατήσει αιώνες η αναστύλωση του. Εκτός αν βάλει το χέρι του κι εδώ ο Δίας. Αυτούς τους παλιούς δεν μπορώ να τους καταλάβω, έκαναν τους ναούς τους στα πιο ψηλά και δύσκολα σημεία, λές και ήθελαν απευθείας επικοινωνία με τους θεούς. Εμείς σήμερα τα έχουμε απλοποιήσει τα πράγματα, θέλεις επαφή? Πηγαίνεις στη γειτονιά σου, ανάβεις το κεράκι σου, αφήνεις και κάτι τις για την μητρόπολη της περιφέρειας σου, βλέπεις ανά πάσα στιγμή στην τηλεόραση τους αντιπροσώπους του θεού να μιλάνε για κόλαση και παράδεισο, φοβάσαι και με αυτά που ακούς και βαδίζεις το δρόμο του κυρίου. Αυτοί οι παλιοί όλους τους θεούς τους  περιγελούσαν, ασεβείς  και αδιάντροποι ήσαν.

Φτάνοντας στην Ανδρίτσαινα μας έκανε ωτοστόπ ένας παπάς, σταματήσαμε και τον πήραμε, θα πήγαινε στο χωριό Σέκουλα, κοντά στον Αλφειό. Που είχατε πάει καλόπαιδα? Η πρώτη ερώτηση του παππούλη. Να, επήγαμε να ανάψουμε ένα κεράκι στον Επικούρειο Απόλλωνα. Μας άφησε ο παππούλης απαιτώντας να σταματήσουμε, εμάς, τους εθνικούς………

Α.Κ.Β