Μια πολύ μεγάλη οροσειρά, που ξεκινά από το οροπέδιο της Τρίπολης, και αποτελεί το τρίτο" πόδι της Πελοποννήσου. θηλυκό βουνό το ονομάζουν οι ορειβάτες. Το ήπιο κλίμα της Μεσογείου και η πλούσια ηλιοφάνεια το κάνουν να υπερηφανεύεται για την πλούσια πανίδα και χλωρίδα. Πολλά ενδημικά φυτά συγκεντρώνονται εκεί. Επίσης από τους αρχαιότερους χρόνους είναι κατοικημένο αλλά ακόμη και σήμερα συναντάμε πολλά μεγάλα κεφαλοχώρια, όπως Αγ. Πέτρος, Κοσμάς, Κρεμαστή, η οποία επί τουρκοκρατίας ήταν η 5η πόλη σε πληθυσμό στην Πελοπόννησο.

Πανάρχαια λατρεία του θεού Κρόνου, λατρεία προ του Διός εξ ου και η κορυφή του Κρόνιον, με υψόμετρο 1970μ. σήμερα ονομάζεται Μάλεβος εξ ου και η Παναγία η Μαλεβή. Ακόμη και σήμερα οι Τσάκωνες που τον κατοικούν μεταφέρουν πανάρχαια στοιχεία πολιτισμού, ειδικά στη γλώσσα πλούσια σε δωρικά στοιχεία. Από τη δυτική πλευρά πλούσιος σε βλάστηση με πολλές πηγές όπως του Πολύδροσου (Τζίτζινα).

Τα νερά του Πάρνωνα τροφοδοτούν τον Κελεφίνα, παραπόταμο του Ευρώτα. Χαρακτηριστικά, τα καστανόδασα που ξεκινούν από τα Άνω Δολιανά και φτάνουν στογ.Κοσμά. Ζώνες πλούσιες σε δασικά πεύκα αλλά και έλατα. Πολύ όμορφο είναι και το οροπέδιο του Πάρνωνα δυτικά του Μαλεβού με το εκκλησάκι του Άη Λια. Δεύτερη κορυφή του Ψαρρής. Η ανατολική του πλευρά είναι πιο άγρια και απότομη όπως χαρακτηρίζει, εξάλλου, όλα τα βουνά της Ελλάδας.

Ο Πάρνωνας εντυπωσιάζει, όμως, αφάνταστα τους επισκέπτες του. Ανεβαίνοντας από τον γραφικό Κοσμά, αγναντεύοντας το Αργολικό πόδι και τις Σπέτσες σε τρομάζει η εμφάνιση του φαραγγιού και το πόδι είναι συνέχεια στο φρένο του αυτοκινήτου. Σε εκπλήσσει το μοναστήρι της Έλωνας χτισμένο σαν αετοφωλιά και τι να πει κανείς αντικρίζοντας τον κοκκινόβραχο του Λεωνιδίου με την όμορφη κωμόπολη.

Το κατέβασμα, επίσης, από το Χάρακα στο Κυπαρίσσι. Άλλες χαρακτηριστικές πηγές είναι η ονομαστή πηγή Μαρί οι πηγές στο Πλατανάκι, στον Κοσμά, το Κεφαλόβρυσο κλπ. Πάμπλουτος σε σπήλαια και βάραθρα. Καμαρώνει, όμως, για το πάνω από το Παλιοχώρι που θεωρείται διεθνώς το πρώτο βάραθρο που κατεβαίνουν οι σπηλαιολόγοι με μονοκόματο σχοινί, 300 μέτρα βάθος.

Πολύ όμορφα είναι τα πολλά και μικρά οροπέδια, λαμποκάμπια, όπως τα αποκαλούν οι ντόπιοι κάτοικοι. Τον Μάιο είναι πάμπλουτα από αρωματικά βότανα, λουλούδια, πεταλούδες και έντομα. Όλα αυτά τα στοιχεία τον κάνουν να ξεχωρίζει ανάμεσα στα βουνά της πατρίδας μας.

Ο επισκέπτης δεν έχει να χάσει, αντίθετα θα μείνει πολύ ευχαριστημένος και θα εισπράξει ότι θελήσει η διάθεσή του. Περπατώντας τα μονοπάτια του, ταξιδεύοντας στις όμορφες διαδρομές, γνωρίζοντας τα χωριά του , τους Τσάκωνες, τα σπήλαιά του.

Γιάννης Κοφινάς