|
Αρκάδων επιφανέστατος, δεδικαίωται !
Γεννήθηκε στους Χράνους Αρκαδίας το 1927
Έζησε στην Αρκαδία κατά τη Γερμανική Κατοχή και 15-χρόνος ακόμη (1942) μυήθηκε στην Εθνική Αντίσταση, συνειδητοποιώντας το βαθύτερο νόημα του αγώνα για την Ελευθερία, ιδιαίτερα στην πνευματική και ψυχική της διάσταση.
Σπούδασε αμέσως μετά την απελευθέρωση στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και σε ηλικία 25 ετών έλαβε Δίπλωμα Χημείας. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο παγκοσμίως γνωστό Imperial College του Λονδίνου και ακολούθως αναγορεύθηκε Διδάκτωρ της Χημείας από το Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο Ε.Τ.Η. της Ζυρίχης.
Διετέλεσε Διευθυντής του Εργαστηρίου Βιομηχανικής Έρευνας της Ζυρίχης και παράλληλα επιστημονικός σύμβουλος βιομηχανικών εταιριών (RESEL A.E. , PROCOL A.E. ) που δραστηριοποιήθηκαν σε πρωτοποριακούς τομείς στην Ευρώπη, τις Η.Π.Α. και στην Ελλάδα.
Επέστρεψε στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και εκλέχθηκε τακτικός Καθηγητής της Οργανικής Χημείας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με ιδιαίτερη ενασχόληση σε θέματα προστασίας του Περιβάλλοντος. Το σύγγραμμα του για την Οικολογία θεωρείται ένα από τα πρώτα και πληρέστερα πανεπιστημιακά βιβλία στο είδος τους στην Ελλάδα, δημιουργώντας έτσι τη "σχολή Βαλκανά". Στις αρχές της δεκαετίας του '80 αναζήτησε και πάλι στην Αρκαδία ένα νέο νόημα ζωής. Το βρήκε με το νόστο στους Χράνους όπου μαζί με τους αδελφούς του έκανε την εξοχική του κατοικία-σπουδαστήριο, περνώντας εκεί έκτοτε σημαντικό μέρος του ελεύθερου χρόνου του. Την ίδια εποχή διετέλεσε Πρόεδρος της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας Ελλάδος. Με τη σκέψη του προσηλωμένη στην οικολογική και "αειφόρο" αναδιάρθρωση και κοινωνικό-οικονομική ανάκαμψη της προβληματικής Πελοποννησιακής ενδοχώρας, την οποία θεωρούσε "κλειδί" για τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας ολοκλήρου του Ελληνισμού, αναζήτησε πρακτικούς τρόπους επανενεργοποίησης της φθίνουσας τοπικής οικονομίας και της παραδοσιακής παραγωγικής δραστηριότητας. Μελέτησε σε βάθος το φαινόμενο και τις κοινωνικές στρεβλώσεις του εργασιακού "μονοψωνίου" της ΔΕΗ της περιοχής Μεγαλόπολης και προφητικά το 1985 διατύπωσε με έγκυρους επιστημονικούς όρους την άποψη, ότι ο τοπικός πληθυσμός θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πανελλαδικό παράδειγμα επιτυχούς μετάβασης στην επερχόμενη "μεταβιομηχανική κοινωνία". Για το λόγο αυτό πρωτοστάτησε στην ίδρυση της πρότυπης συνεταιριστικής αγρο-βιομηχανικής επιχείρησης ΑΓΡΟΘΕΡΜ, της οποίας επί σειρά ετών διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου. Έδωσε συγκεκριμένο επιστημονικό περιεχόμενο στον όρο "μεταλιγνιτική εποχή" και προδιάγραψε με σαφήνεια τις φάσεις μετεξέλιξης του ενεργειακού και περιβαλλοντικού τοπίου, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο.
Σημαντικές δημιουργικές ιδέες, όπως το έργο Τηλεθέρμανσης της Μεγαλόπολης με συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού από καλλιεργούμενα βίο-καύσιμα, η αξιοποίηση των αστικό-γεωργικών απορριμμάτων για παραγωγή εδαφοβελτιωτικών υλικών και ενέργειας, η εκμετάλλευση της απορριπτόμενης θερμικής ενέργειας των εργοστασίων της ΔΕΗ σε καλλιεργητικές χρήσεις, θερμοκήπια και ιχθυοκαλλιέργειες, οφείλονται στις μακρές ερευνητικές εργασίες του Γιώργου Βαλκανά και των συνεργατών του, που συναποτέλεσαν την ηγετική ομάδα ΑΓΡΟΘΕΡΜ με έδρα στη Μεγαλόπολη.
Οι μελέτες του Γ. Βαλκανά για την πυρολυτική αεριοποίηση του πτωχού λιγνιτικού κοιτάσματος της Μεγαλόπολης, ώστε να μετριασθεί δραστικά η εκτός ορίων ρύπανση της Ατμόσφαιρας και του Περιβάλλοντος, αλλά και να διπλασιασθεί ο βαθμός απόδοσης της ηλεκτροπαραγωγής, έγιναν αφορμή για την αναδιαμόρφωση σημαντικών τομέων της γενικότερης περιβαλλοντικής πολιτικής στην Ε.Ο.Κ. , όπου υποβλήθηκαν σε δύο φάσεις (1986 και 1988) με την αρωγή και ένθερμη συμπαράσταση του τότε Γραμματέα της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ κ. Κώστα Μανιάτη (από το Λεοντάρι Αρκαδίας) και των τέως Δημάρχων Μεγαλόπολης κ.κ. Η. Σορολή και Κ. Κακκαβά. Δυστυχώς, σε όλες τις περιπτώσεις οι τότε Διοικήσεις της ΔΕΗ στάθηκαν ανεξήγητα αρνητικές έως και εχθρικές στις προτάσεις συν-εργασίας του Γ. Βαλκανά και των στενών συνεργατών του, με αποτέλεσμα το πρωτοποριακό συνεταιριστικό επιχειρηματικό σχέδιο ΑΓΡΟΘΕΡΜ να ναυαγήσει. Σήμερα, 15 χρόνια μετά, η απομονοπώληση της ηλεκτρικής ενέργειας και η θεσμική απελευθέρωση της Αγοράς Ενέργειας από τη ΔΕΗ, δικαιώνουν στο ακέραιο τον καθηγητή Γιώργο Βαλκανά και την επιστημονική ομάδα που εκείνος δημιούργησε και δίδαξε.
Ωστόσο πολλές από τις δημιουργικές σκέψεις και προφητικές μελέτες του αείμνηστου Καθηγητή και Οικολόγου Γιώργου Βαλκανά, εξακολουθούν να είναι σήμερα ακόμη περισσότερο επίκαιρες και ζητούμενες, καθώς η πελοποννησιακή ενδοχώρα και η Αρκαδία ειδικότερα εισέρχονται στον 21ο αιώνα, υπό το διαρκώς επαπειλούμενο φάσμα της δημογραφικής, οικονομικής, πολιτισμικής και κοινωνικής κατάρρευσης.
Απέναντι σε αυτές τις απειλές, που αναμφίβολα οφείλονται σε συγκεκριμένες καταχρηστικές ενέργειες, πράξεις και παραλείψεις της κεντρικής και της τοπικής πολιτικής ηγεσίας, ο Γιώργος Βαλκανάς όρθωνε ακέραιο, αταλάντευτο και αμείλικτο το ηθικό και επιστημονικό του ανάστημα, περιφρονώντας και συντρίβοντας τις μικρότητες των κομματικών παρασκηνιακών διαπλοκών και των ταπεινών ιδιοτελών επιλογών.
Ν.Μαρκάτος Πρύτανης Ε.Μ.Π
|
