Ιστορικά στοιχεία για τα Μαγούλιανα
Τα Μαγούλιανα, είναι χτισμένα κοντά στη θέση "Αργυρόκαστρο" ή "Ανδρόκαστρο" ("Argirocastro vel Androcastro" όπως αναφέρεται σε βενετσιάνικο χρονικό). Στη θέση αυτή υπάρχε η αρκαδική πόλη Αργυρόκαστρο η οποία εξαφανίστηκε πριν από εκαντοντάδες χρόνια, ενώ ακόμα και σήμερα υπάρχουν εκεί υπολείματα του φρουρίου. Στις 20 Αυγούστου 1927 το χωριό μετονομάστηκε σε Αργυρόκαστρο, αλλά σύντομα το όνομα αυτό εξέπεσε και καθιερώθηκε το όνομα που διατηρεί μέχρι και τις μέρες μας.

Το τοπωνύμιο Μαγούλιανα είναι μάλλον μοναδικό στην Ελλάδα. Υπάρχει μόνο μία αναφορά τοπωνυμίας "Μαγουλιάνης", σε ανέκδοτα έγγραφα, κοντά στο χωριό Βουνό της Τεγέας και το χωριό "Μαγούλα" στην ίδια περιοχή. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τη σλάβικη λέξη "magila" που σημαίνει "λόφος", "ύψωμα". Πιθανότατα, ο οικισμός δημιουργήθηκε μέσα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (όπως αναφέρει ο ιστορικός Τάκης Κανδηλώρος) στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το χωριό και όπου τότε κατοικούσε μόνο ένας ποιμένας με το όνομα Ανδρώνης. Σ' αυτό βρήκαν καταφύγιο από τις επιδρομές των Λαλαίων Τούρκων, κάτοικοι από τα χωριά Άγιο Αθανάσιο, Άγιο Κωνσταντίνο (Λειβάδι), Άγιο Ιωάννη (Καμπέας), Πετροβούνι και Κατσίποδα.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στο χωριό κατοικούσε μια νεαρή κοπέλα με το όνομα Σκάβα, η οποία αψήφησε τον κίνδυνο από τις επιδρομές των Τούρκων και μετέβη στην πηγή της Αγια-Λεούσας όπου όμως την άρπαξαν οι Αλβανοί. Όταν την ανέβασαν στο άλογο αυτή το χτύπησε και εξαφανίστηκε. Τόσο δυνατός λέγεται ότι ήταν ο βηματισμός του αλόγου, που έμεινε τ' αχνάρι του πάνω σ΄'ενα βράχο δίνοντας στην ευρύτερη περιοχή το όνομα Αλογοπάτημα. Κοντά σ΄αυτό το σημείο βρίσκεται και ένας ενδιαφέρων γεωλογικός σχηματισμός. Οι παλιότεροι έλεγαν ότι πρόκειται για την πετρωμένη "Κυρά των Μαγουλιάνων", η οποία πέτρωσε εκεί προσευχόμενη στο Θεό να τη σώσει από τους Τούρκους που την κυνηγούσαν. Στις τελευταίες γενιές ωστόσο ο σχηματισμός αυτός έχει περάσει με το όνομα "Κολοκοτρώνης".

Η συνεισφορά του χωριού στον αγώνα των Ελλήνων το 1821 ήταν πολύ σημαντική, σύμφωνα πάντα με αυτά που αναφέρουν οι Φώτιος Χρυσανθακόπουλος ή Φωτάκος (του οποίου και ήταν τόπος καταγωγής τα Μαγούλιανα) και ο Κανέλλος Δεληγιάννης. Τα Μαγούλιανα καταστράφηκαν από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ στις 5 Ιουλίου 1825. Ήταν το τελευταίο χωριό που κατέστρεψαν οι Τούρκοι πριν αλλάξει η πολεμική τακτική των ελληνικών στρατευμάτων απέναντι στον Ιμπραήμ.

Το 1928, χτίστηκε έξω από το χωριό και στην περιοχή από την οποία περνάει ο δρόμος για το χωριό Βαλτεσινίκο, το Σανατόριο της Μάνας. Τα χρήματα είχε συγκεντρώσει η Άννα Παπαδοπούλου, αδερφή του Παύλου Μελά και γνωστή με το όνομα "η μάννα του Στρατιώτη", με εράνους που είχε πραγματοποιήσει στην Αμερική και από τη δωρεά για το σκοπό αυτό που έκαναν οι Γεώργιος και Δημήτριος Σπετζερόπυλος. Το Σανατόριο προορίζοταν για τους φυματικούς φαντάρους και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1928, ενώ το 1930 παραδόθηκε σε κοινή χρήση και έδωσε μεγάλη κίνηση στα Μαγούλιανα. Στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής κατοχής και τα χρόνια που ακολούθησαν ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για το κτίριο αυτό το οποίο στέκει τώρα λεηλατημένο περιμένοντας την εκ νέου αξιοποίησή του από το 1952, οπότε και εγκαταλήφθηκε ολοκληρωτικά

Στα χρόνια πριν και μετά τον πόλεμο, πολλοί Μαγουλιανίτες δούλεψαν σε πεδινές περιοχές (Ηλεία, Αίγιο κ.α.) σε διάφορες αγροτικές δουλείες (κυρίως ελιές και σταφίδες) με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να μεταναστεύσουν στις εν λόγω περιοχές. Άλλωστε υπάρχει ολόκληρη συνοικεία στην Αμαλιάδα που ονομάζεται "Μαγουλιανίτικα", ενώ δεν είναι λίγοι και οι Μαγουλιανίτες που κατοικούν στο Αίγιο χωρίς όμως να έχουν χάσει την επαφή με την ιδιαίτερη πατρίδα τους.

Βιβλιογραφία:
 "Τα Μαγούλιανα και οι Μαριολοπουλαίοι", Ηλίας Μαριολόπουλος
""Το μικρό χρονικό των Μαγουλιάνων", Θάνος Βαγενάς
" Απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη
" Απομνημνεύματα της Ελληνικής Επαναστασης του 1821 του Φωτάκου
" Σημειώσεις του συμπατριώτη μας Αιμιλιανού Αλεξόπουλου
" Εφημερίδα "Μαγουλιανίτικα Νέα"
" Εφημερίδα "Τα Μαγούλιανα"

Πληροφορίες για τον Αρχαίο Ναό στη θέση “Πετροβούνι”
Τρία χιλιόμετρα περίπου δυτικά του Μεθυδρίου, στη θέση Πετροβούνι, ΒΑ της διακλαδώσεως για τα Μαγούλιανα, ευρέθησαν τα αξιολογότερα υπολείματα αρχαίου ναού της Μεθυδριάδας. Πρόκειται για τα θεμάλια αρχαίου ναού, λίγα μόλις μέτρα νότια της χριστιανικής εκκλησίας της Παναγίας. Ο πρώτος που ανακάλυψε τα ερείπια ήταν ο Άγγλος Ληκ (το 1805), ο οποίος αναφέρει ότι οι χωρικοί τα ονόμαζαν "Παλάτια". Από τον Ιούνιο του 1910 πραγματοποίησε ανασκαφές και έρευνες στο χώρο ο Φ. Χίλλερ φον Γκαίρτριγγεν.

Ο ναός της ελληνιστικής περιόδου επικάθεται επί άλλου αρχαιότερου κτίσματος. Οι διαστάσεις του μετρήθηκαν 16,50 μέτρα το μέγιστο μήκος και 8,40 μέτρα το μέγιστο πλάτος. Η πρόσοψη είναι στραμμένη προς την Ανατολή, όπως άλλωστε συνηθίζονταν στους αρχαίους ναούς. Ήταν πέραν πάσης αμφιβολίας ναός "επί παραστάσιν", δηλαδή ανήκε στον πιο απλό τύπο ναού.

Στο χώρο βρέθηκαν αρκετά πήλινα ευρύματα και ένα ορειχάλκινο σύμπλεγμα αποτελούμενο από τέσσερις κριοκέφαλες αρσενικές μορφές. Το έργο είναι αφελές, τραχείας εκτελέσεως και άκομψο. Οικάζεται δε ότι οι μορφές αυτές χορέυουν προς τιμήν του θεού Ερμή, τον πανάρχαιο αρκαδικό θεό των κριών.

Οι πληροφορίες προέρχονται από το βιβλίο "Το Μεθύδριον, Ιστορία μιας αρχαίας πόλεως της Αρκαδίας", του Αθανασίου Κόλλια, Αθήνα 1991 (σελ. 65-69

Πολιτιστικός Σύλλογος  Νέων Μαγουλιανιτών “Ο Φωτάκος”

Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Νέων Μαγουλιανιτών "Ο Φωτάκος" ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1988 έχοντας σαν κύριο σκοπό την ανάδειξη του χωριού επιδιώκοντας πάντα τη συνεργασία τόσο της Κοινότητας, όσο και του Πανελληνίου Συλλόγου Μαγουλιανιτών.

Ο Σύλλογος ασχολήθηκε κυρίως με την οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων στο χωριό. Τα χρόνια 1989-1995 ουσιαστικά αδρανοποιήθηκε, για να επαναδραστηριοποιηθεί το 1995.

Πάγιο αίτημα του Συλλόγου ήταν η δημιουργία στο χωριό ενός χώρου για τους νέους, ο οποίος να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες.Οι προσπάθειες για αξιοποίηση μιας εκ των αιθουσών του Σχολείου του χωριού δεν απέδωσαν καρπούς, με αποτέλεσμα ο Σύλλογος στην ουσία να είναι άστεγος μέχρι τον Αύγουστο του 2001, οπότε και απέκτησε επιτέλους το δικό του χώρο στο χωριό.

Ο Σύλλογος Νέων Μαγουλιανιτών απαρτίζεται από νέους Μαγουλιανίτες που στην πλειοψηφία τους κατοικούν μόνιμα στην Αθήνα. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα διοργανώνονται συναντήσεις των μελών του στην Αθήνα και κάθε καλοκαίρι διοργανώνονται διάφορες, ψυχαγωγικές κυρίως εκδηλώσεις στο χωριό.

Το Πάσχα του 2001 ο Σύλλογος νοίκιασε το χώρο της εγκατελημένης αποθήκης του αγροτικού συνεταιρισμού του χωριού και ξεκίνησε την ανακαίνισή του. Στις 4 Αυγούστου 2001 έγιναν τα εγκαίνια του χώρου στον οποίο κυρίως με προσωπική εργασία των μελών είχαν γίνει οι απαραίτητες εργασίες. Στον εν λόγω χώρο,για τον οποίο είμαστε όλοι πολύ υπερήφανοι, διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις και διαρκώς γίνονται εργασίες βελτίωσής του. Στόχος του Συλλόγου είναι η δημιουργία ενός ζεστού πολυχώρου που θα φιλοξενεί ποικίλες δραστηριότητες και κυρίως θα ενισχύει τους δεσμούς των νέων γενιών Μαγουλιανιτών τόσο με το χωριό τους όσο και μεταξύ τους και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, καθώς κάθε καλοκαίρι νέα μέλη πρσθέτονται στον κατάλογο του Συλλόγου.

Αγγελική Κατσιαβέλου