«Καλώς δε κάκείνος είπεν ός έφη την γεωργίαν των άλλων τεχνών μητέρα και τροφόν είναι. Εύ μεν γάρ φερομένης της γεωργίας έρρωνται και αι άλλα τέχναι άπασαι, όπου δ’ αν αναγκασθή η γη χερσεύειν, αποσβέννυνται και αι άλλαι τέχναι σχεδόν τι και κατά γην και κατά θάλατταν»
(Ξενοφώντος Οικονομικός, V, 17).

       Ο Ιστορικός Lucien Febvre διασκέδαζε βάζοντας με το νού του τον Ηρόδοτο να ξανακάνει τον περίπλου του και να μένει κατάπληκτος μπροστά στη χλωρίδα που σ’ έμάς φαίνεται ότι είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της Μεσογείου: πορτοκαλιές, λεμονιές, μανταρινιές, που τις έφεραν από την Άπω Ανατολή οι Άραβες – ευκάλυπτοι φερμένοι από την Αυστραλία – το ρύζι αλλά και το ροδάκινο που έφεραν οι Άραβες από την Κίνα!.

       Η ανακάλυψη της Νέας Ηπείρου είχε ως επακόλουθο την αμοιβαία μεταφορά πολλών ειδών χλωρίδας και πανίδας στον Παλαιό και Νέο Κόσμο. Έτσι, στην αμερικάνικη ήπειρο έφτασαν τα άλογα, τα αιγοπρόβατα, τα βοειδή και ευδοκίμησαν φυτά όπως το ζαχαροκάλαμο, το καφεόδεντρο, το βαμβάκι, το αμπέλι και τα δημητριακά, ενώ η ευρωπαϊκή χλωρίδα και πανίδα εμπλουτίστηκε με τη γαλοπούλα (διάνος), την πατάτα, την γλυκοπατάτα και τα κολοκάσια, τον αραβόσιτο, τον καπνό, τη βανίλια, τον ανανά, την πιπεριά, το ηλιοτρόπιο, τα φασόλια, το αράπικο φιστίκι, την τομάτα, τους κάκτους και τη φραγκοσυκιά, και οι ευρωπαίοι απόλαυσαν τη λιχουδιά του κακάο και της σοκολάτας.

       Η καλλιέργεια της πατάτας στην Ελλάδα αποτελεί την κορύφωση μιάς μακρόχρονης διαδικασίας αποδοχής και καλλιέργειας των προϊόντων της αμερικάνικης ηπείρου που διήρκεσε δύο αιώνες περίπου. Η ένταξη της πατάτας στη δίαιτα των Ευρωπαίων δεν συνιστά μόνο το τέλος της απαξίωσής της απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα, αλλά και την αρχή της εξάλειψης των σιτοειδών στον ευρωπαϊκό χώρο. Όπως και στην Ευρώπη, έτσι και στην Ελλάδα, αν και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, η πατάτα καλλιεργήθηκε τελευταία απ’ όλα τα είδη της αμερικάνικης χλωρίδας που ευδοκίμησαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Διαβάστε την συνέχεια της ιστορικής μελέτης σε μορφή pdf.

Arcadians
12 Μαρτίου 2012