Η Ανύτη, γνωστή ποιήτρια επιγραμμάτων από την Τεγέα, άκμασε γύρω στο 300 π.Χ. Στο «Προοίμιο» του Στεφάνου, του Μελεάγρου ΑΡ,4,1,5), δίνεται ο χαρακτηρισμός της ποίησης της Ανύτης: «Ανύτης Κρίνα» και συνάπτεται με τις ποιήτριες Μοιρώ και Σαπφώ: «Μοιρούς Λείρια και Σαπφούς ..ρόδα»). Ανήκει στους εκπροσώπους της «Πελοποννησιακής Σχολής» και παρουσιάζει χαρακτηριστικά ποιήματα αυτής της ποιητικής περιοχής.

Οι εκπρόσωποι της Πελοποννησιακής σχολής των επιγραμματοποιών ανήκουν τοπικά στον χώρο της Πελοποννήσου, η επίδρασή τους ωστόσο, διαπιστώνεται σε όλο τον ελληνικό χώρο, ως την κάτω Ιταλία, ως τα νησιά του Αιγαίου (κυρίως στη Ρόδο) και ως το Βυζάντιο. Στα επιγράμματα των ποιητών αυτών κυριαρχούν τα αναθηματικά και τα επιτύμβια που συνδέονται δομικά και εκφραστικά με τις παλαιές επιγραφές, έστω και αν επινοούνται απλώς τα πρόσωπα και τα γεγονότα. Με την ποίηση αυτή ανοίγεται ένας νέος δρόμος της ανθρώπινης παρουσίας: παρουσιάζεται ο απλός λαός, χωρίς προβολή αριστοκρατικών, περίφημων ή ηρωικών προσώπων, όπως συχνά διατυπώνεται στην παλαιότερη ποίηση. Οι επιγραμματοποιοί της Πελοποννησιακής σχολής όπου εντάσσεται η Ανύτη κινούνται με ιδιαίτερη αγάπη στον κύκλο του «μικρού ταπεινού ανθρώπου». Οι ψαράδες, οι αγρότες, οι βοσκοί κ.λ.π. παρουσιάζονται με όλες τις έγνοιες και τους μόχθους τους αλλά και με την απλή χαρά και τις ικανοποιήσεις τους. Έτσι πιο πολύ πληροφορούμαστε για τα επαγγέλματα και τη ζωή των ανθρώπων παρά για τα ονόματά τους.

Είναι χαρακτηριστικό στοιχείο το γεγονός ότι στα επιγράμματα αυτά βλέπει κανείς τον κόσμο όχι με τα μάτια ωρίμων και ηλικιωμένων ανθρώπων, αλλά με τα μάτια των παιδιών. Οι ποιητές τώρα αποκαλύπτουν τη γοητεία της παιδικής ψυχής και της παιδικής ζωής. Η επιλογή των θεμάτων συνάπτεται με τον μικρό και τον απλό λαό: Ο ναύτης, ο κηπουρός, ο κυνηγός, ο βοσκός κ α., που τώρα υμνούνται, δημιουργούν μια νέα μορφή στην ποίηση. Τώρα για πρώτη φορά παρουσιάζονται στα ποιήματα ζώα και φυτά, με τρυφερή και ανθρώπινη συμμετοχή. Έτσι δημιουργούνται τα επιτύμβια επιγράμματα των ζώων, όπου το προβάδισμα έδωσε η Ανύτη. Πιο πολύ από την παλαιότερη ελληνική λογοτεχνία κυριαρχεί εδώ η ησυχία, η ειρήνη, η τρυφερότητα  και τα στοιχεία του ταπεινού και μικρού. Ότι βλέπουμε στα ποιήματα αυτά είναι ένα πολύ μικρό τμήμα της φύσης και της δημιουργίας: ένα πουλί, ένα δένδρο, μια πηγή, ένας μικρός χώρος ανάπαυσης. Το ύφος και η ευρύτατη θέα της κλασσικής ποίησης έχουν εξαφανιστεί. Όμως η Ανύτη όπως και άλλοι ποιητές-παραμένουν, μορφολογικά στην παλαιά παράδοση και παρουσιάζουν την περιγραφή να απευθύνεται στον διαβάτη, όπως οι παλαιές επιγραφές.

Μας έχουν σωθεί αρκετά επιγράμματα της Ανύτης στην Παλατινή Ανθολογία Σε αυτήν ανήκουν σίγουρα 19 επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας και ένα ακόμη που παραδίδει ο Πολυδεύκης (5,48). Έτσι μπορούμε να αποκτήσουμε μια εικόνα για τη θεματολογία της και την ποιητική της διατύπωση. Τα επιγράμματα της Ανύτης εντάσσονται θεματολογικά στα αναθηματικά, στα επιτύμβια, στην παρουσίαση γεγονότων και της φύσης, όπου και αναφέρονται στον ήσυχο και ωραίο χώρο της γης. .Μέσα στους στίχους διαπιστώνεται ο στόχος της ποιήτριας να περιγράψει την πνευματική γοητεία των χώρων με ένα έντονο, ζωντανό και γνήσιο αίσθημα. Έτσι παρουσιάζεται ενώπιον μας μια ειδυλλιακή και μυθική φύση με πνευματικοποιημένη γοητεία και με απλούς κατοίκους: βοσκούς, διαβάτες κ.λ.π. που συνδέονται με τον Πάνα, με τις Νύμφες και με τους θεούς. Αρκάδες βοσκοί τιμούν το θεό Πάνα και του προσφέρουν αναθηματικά δώρα, που η Ανύτη τα τιμά ιδιαίτερα στα επιγράμματά της. Η Ανύτη συνάπτει τη φύση απλά. Ο διαβάτης (ή ο βοσκός ) απολαμβάνει με ευγνωμοσύνη τη σκιά, το δροσερό νερό της πηγής, αλλά δεν παρουσιάζεται ως άνθρωπος που γοητεύεται και ζει έντονα τα γεγονότα. Όλα δίνονται απλά, ήρεμα, φυσικά. Ίσως αυτό συνδέεται και με το γεγονός ότι στα ποιήματα της Ανύτης λείπει το ερωτικό στοιχείο. Οι άνθρωποι που παρουσιάζει είναι βασικά περαστικοί , τυχαίοι διαβάτες που έρχονται από κάπου, σταματούν κάπου και χάνονται πάλι.

Η Ανύτη παρουσιάζει μια νέα μορφή ποίησης, με ευαισθησία και ανθρωπιά και με αναφορά στα απλά , μικρά και ήρεμα πράγματα. Η ποίηση της είχε και αρκετή επίδραση σε άλλους σύγχρονους ή μεταγενέστερους ποιητές. Η περιγραφή της φύσης και τα επιτύμβια των ζώων αποτελούν το ιδιαίτερο στοιχείο στη θεματολογία της. Με πολλή γνώση η ποιήτρια προσαρμόζει τον τόνο του ποιήματος με την κατάσταση που περιγράφει. Μέσα στα επιτύμβια των ζώων συνδέει διακριτικά και όμορφα τον πόνο με παιχνίδισμα του λόγου και αστεία λόγια , την πίκρα για τον θάνατο με απλοϊκές και εορταστικές  εκφράσεις, τη λύπη με χαμόγελο και λεπτή ειρωνεία .Μερικοί στίχοι των επιγραμμάτων της Ανύτης είναι μοναδικοί σε γλωσσική και ποιητική ποιότητα.

A. Δ. ΣΚΙΑΔΑΣ