ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΙΣΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΣΧΥΟΣ.

Στο λυκόφως του 20ου αιώνα οριοθετήθηκε παγκοσμίως (Διάσκεψη του Κυότο κλπ.) ένα κοινά αποδεκτό θεσμικό, ποιοτικό και ποσοτικό πλαίσιο Αρχών και Κανόνων υπό τη γενική ονομασία "προστασία του πλανητικού κλίματος".

Οι στόχοι του Κυότο συνεπάγονται για την ΕυρωπαΊκή Ενωση μία μείωση της τάξης του 8 % των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και αντιστοιχούν σε περίπου 600 εκατομμ. τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως. Η μείωση αυτή οφείλει να έχει επιτευχθεί μεταξύ των ετών 2008 και 2012 και θα υπολογίζεται σε σύγκριση με το επίπεδο αερίων εκπομπών του έτους 1990.

Η ποιοτική διάσταση αυτού του πλαισίου προσδιορίζεται γενικά από ό,τι αποκαλείται "περιβαλλοντική πολιτική", ενώ η ποσοτική του διάσταση από ό,τι αποκαλείται "ενεργειακή πολιτική".

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση ιδιαίτερα, το πλαίσιο Αρχών και Κανόνων για την προστασία του πλανητικού κλίματος έχει λάβει το χαρακτήρα συγκεκριμένων και ουσιαστικών δημοσιονομικών παρεμβάσεων, κυρίως με τη θέσπιση σειράς αλληλένδετων χρηματοδοτικών Προγραμμάτων και επενδυτικών Κινήτρων που διαχειρίζεται η Commission.

Με το ψήφισμα του Συμβουλίου της Ε.Ε. του Μαϊου 1998 που είναι γνωστό ως "Λευκή Βίβλος" έχει θεσπισθεί ο στόχος του διπλασιασμού του ποσοστού συμμετοχής των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας στο ισοζύγιο της Ε.Ε., από το σημερινό επίπεδο του 6 % στο 12%, για το έτος 2010.

Παράλληλα, από τα μέσα του 1999 άρχισε η εφαρμογή του 5ου Προγραμματικού Πλαισίου για το Περιβάλλον και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Ε.Ε. που δίδει ιδιάζουσα έμφαση στις συνολικές συνεργιστικές επιπτώσεις από την νέα ενεργειακή πολιτική.

Ο θεσμοθετημένος στόχος του ποσοστού 12% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο συνολικό ισοζύγιο της Ε.Ε. για το έτος 2010, σε συνδυασμό με τις διαρκώς και ταχέως αναθεωρούμενες (επί το δυσμενέστερο) επιστημονικές ανακοινώσεις για την επιδείνωση των πλανητικών γεω-κλιματικών παραμέτρων, οδηγεί στην πρόβλεψη ότι μέσα στην προσεχή πενταετία ενδέχεται να θεσπισθούν συγκεκριμένα μέτρα αντικειμενικής μέτρησης και ελέγχου, αλλά και βαθμολογίας ή "ποινολογίου" της καλής ή κακής συμμόρφωσης και προόδου των εθνικών και τοπικών Αρχών, ως προς τους θεσμοθετημένους στόχους της διευρωπαϊκής περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό οι προηγμένες χώρες-μέλη της Ο.Ν.Ε. εντείνουν τις προσπάθειες ειδικά στον τομέα της Αιολικής Ενέργειας, που σε ορισμένες ανεμολογικά ευνοημένες περιοχές λαμβάνει σήμερα τη θέση της άλλοτε "βαρειάς βιομηχανίας" , με τη μορφή αλυσσίδας συνεχόμενων αιολικών πάρκων σε συνδυασμό με αντίστοιχες ήπιες ενεργειακές - μεταποιητικές επενδύσεις, ώστε να προκύπτει ένα καλά μελετημένο θετικό συνολικό συνεργιστικό αποτέλεσμα για τόσο για το φυσικό οικοσύστημα, όσο και για το ανθρωπογενές περιβάλλον, με έμφαση στην τοπική Οικονομία και στην τοπική απασχόληση.

Εκπληκτική άνθιση των ήπιων ενεργειακών επενδύσεων έχει σημειωθεί στην Ισπανία, και ειδικά στις βόρειες αυτόνομες περιοχές του Ατλαντικού (Γαλικία και Χώρα των Βάσκων).

Το "εναρκτήριο λάκτισμα" δόθηκε με τον πρωτοποριακό ισπανικό Νόμο για την Ηλεκτρική Ενέργεια (Νοέμβριος 1997) και την Υπουργική Απόφαση της 23ης Δεκεμβρίου 1998, που καθορίζει σε 0,08 ΕΥΡΩ/kWh την επίσημη τιμή αγοραπωλησίας της αιολικής ηλεκτρενέργειας.

Ηδη το ισπανικό "εθνικό ενεργειακό σχέδιο 2000 " πλησιάζει στην επίτευξη του στόχου "2000 MW και 2000 θέσεις εργασίας από τον άνεμο μέσα στο έτος 2000" , ενώ παράλληλα έχουν ήδη δημοσιευθεί σημαντικά στοιχεία από τη θετική επίπτωση των σχετικών επενδύσεων στην τοπική αγορά εργασίας.

Η αυτόνομη περιφέρεια της Γαλικίας (Β.Δ. άκρο της Ιβηρικής χερσοννήσου) , με δημοσιονομική, διαρθρωτική, κοινωνική και παραγωγική στάθμη ανάλογη εκείνης της Πελοποννήσου, διεκδικεί σήμερα τα πρωτεία με εγκατεστημένη αιολική ισχύ 900 MW.

Είναι μάλιστα ιδιαιτέρως αξιοσημείωτο, ότι η τοπική κυβέρνηση της Γαλικίας πρόβλεψε έγκαιρα και σχεδίασε μεταξύ των ετών 1993 και 1999 μία δυναμική πολιτική παροχής ιδωτικών κινήτρων, και έτσι προσήλκυσε την εγκατάσταση στην περιοχή της δέκα τουλάχιστον βιομηχανικών μονάδων κατασκευής και συναρμολόγησης ανεμογεννητριών, συνολικής αξίας επενδύσεων 258 εκατομμ. ΕΥΡΩ και με δημιουργία αντιστοίχως 2.000 νέων μόνιμων θέσεων εργασίας.

Δεδομένου ότι τα αιολικά "πάρκα" καθ' αυτά είναι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου και δεν δημιουργούν αξιόλογη απασχόληση (ένα αιολικό "πάρκο" ισχύος 100 MW και επενδεδυμένης αξίας 100 εκατομ. ΕΥΡΩ δημιουργεί μόνον 5 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας, επομένως είναι 100.000.000/5 = 20 εκατ. ΕΥΡΩ/θέση εργασίας) , είναι φανερή η σημασία της επιλογής της Γαλικίας, να προσελκύσει τον τεχνολογικό τομέα των ειδικών (αιολικών) βιομηχανικών κατασκευών στο έδαφός της, επιτυγχάνοντας ιδανική σχέση "επενδυτικού κεφαλαίου/θέσεις εργασίας", δηλαδή μόλις 258.000.000/2.000= 129.000 ΕΥΡΩ/θέση εργασίας.

Επίσης σε ότι αφορά στη Γαλλία, μέσα στην τριετία 1996-1999 υπετριπλασιάσθηκαν από τη Γαλλική κυβέρνηση οι κατά κεφαλή δημόσιες επενδύσεις για την έρευνα και ανάπτυξη των ήπιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, ηλιακή κλπ.) και από 0,09 ΕΥΡΩ/έτος.κάτοικο έφθασαν τα 0,28 ΕΥΡΩ/έτος.κάτοικο.

Η συγκεκριμένη αναφορά στις περιπτώσεις της Γαλλίας και της Ισπανίας, και όχι στις επίσης αξιόλογες ενεργειακές-περιβαλλοντικές επιδόσεις των κεντροευρωπαϊκών κρατών-μελών της Ε.Ε. (Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία, Σκανδιναβικές χώρες κλπ.) οφείλεται στο γεγονός ότι κυρίως οι δύο αυτές χώρες έχουν ορισμένες αναλογίες και ομοιότητες με το ελληνικό ενεργειακό "μοντέλο", λόγου χάρη η ελληνική ΔΕΗ αποτελεί το ελληνικό ανάλογο της Γαλλικής κρατικής EDF (που είναι οι μοναδικές κρατικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού στην Ε.Ε.) ενώ η Ισπανική εμπειρία στην αιολική ενέργεια έχει ευθείες αναλογίες συνολικών κοινωνικο-οκονομικών, δημοσιονομικών και διαρθρωτικών δεικτών, ώστε μπορεί να θεωρηθεί ότι προηγείται κατά μία δεκαετία από την προβλέψιμη εξέλιξη του τομέα αυτού στην Ελλάδα, και ειδικότερα στην Πελοπόννη

Χαρακτηριστικό είναι ότι στην περίπτωση της Ισπανικής Γαλικίας, η μέχρι πρότινος τοπική ηλεκτροπαραγωγή ισχύος 2500 MW ήταν αποκλειστικά θερμοηλεκτρική, με καύσιμο τον ορυκτό ρυπογόνο Λιγνίτη, και για το έτος 2010 το 50% αυτής (δηλαδή 1250 MW) θα έχει υποκατασταθεί από την αιολική ενέργεια.

Από την άποψη αυτή η ενεργειακή αναπτυξιακή πολιτικής της τοπικής Κυβέρνησης της Γαλικίας (Xunta de Galicia, Santiago, Ισπανία) θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά και σε βάθος από την Γενική Γραμματεία της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ώστε να διαμορφωθεί ένα ανάλογο ρεαλιστικό, ολοκληρωμένο και συνεκτικό σχέδιο τοπικών Πολιτικών Δράσεων στον περιβαλλοντικό-ενεργειακό τομέα.

Κατά μείζονα λόγο, μάλιστα, τούτο είναι και αναγκαίο αλλά και επείγον, επειδή στη διοικητική Περιφέρεια της Πελοποννήσου υπάγεται το ένα εκ των δύο μεγάλων λιγνιτικών Ηλεκτρενενεργειακών Κέντρων της Ελλάδος (ΔΕΗ Μεγαλόπολης, ισχύς 850 MW) που ενώ έχει διανύσει ήδη πάνω από το μισό "χρόνο ζωής" του, δεν έχει ακόμη καταστρωθεί κανένα βιώσιμο σχήμα διαδοχής του.

Επομένως, η αντιμετώπιση των συνολικών συνεργιστικών επιπτώσεων των αιολικών πάρκων που βρίσκονται στην περιοχή ενδιαφέροντος, πρέπει να λάβει υπόψη και τις παραπάνω πολύ σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές παραμέτρους, ώστε να μπορεί να ευσταθεί σε μία ολιστική λογική για την αναπτυξιακή και περιβαλλοντική αειφορία.

Θωμάς Γκιόκας
Ενεργειολόγος Μηχανικός